Wat het betekent hoogsensitief te zijn
Hoe belangrijk is het om meer over jezelf te weten? Aan de lezers van www.hoogsensitief.nl vroegen wij hoe ze erachter zijn gekomen dat ze hoogsensitief zijn en wat het voor hen heeft betekend om dit te ontdekken. We hebben verhalen ontvangen van lezers van 24 jaar tot 70 jaar, en alles er tussenin.
Eenzaamheid en doorzettingsvermogen
De details over hoe hun leven is verlopen verschillen, maar opvallend (of wellicht niet) is één terugkerend thema: het gevoel van eenzaamheid en niet begrepen worden en de hoeveelheid problemen die men in het leven heeft ondervonden. En toch, spreekt uit elk verhaal ook een enorm doorzettingsvermogen. Een verlangen om zichzelf te kunnen zijn.
“Ik voelde mij een buitenbeentje, ik snapte niet waarom ik anders was. Mijn zelfvertrouwen was laag, zo laag dat mijn eerste gedachten aan dood willen zijn er waren toen ik 8 was, notabene in de tijd in mijn leven waar ik mij het gelukkigst voelde. Niemand had dit in de gaten, want over het algeheel leek ik een vrolijk knaapje. Een beeld dat ik zelf neerzette omdat ik had ontdekt dat mensen een lach op mijn gezicht altijd waardeerden. Ik zag alleen waar ik tekort schoot, niet waar ik goed in was. Eindelijk heeft het nu een naam, eindelijk voel ik me niet meer eenzaam en durf ik mijn talenten meer te omarmen.” ~ Emiel 68 jaar
“Vanwege de hectiek in het dagelijkse leven en de onwetendheid liep ik er al jaren in stilte mee rond.” ~Jovi 40 jaar
Hoogsensitiviteit
De term hoogsensitieve personen (HSP) kreeg bekendheid dankzij de Amerikaanse psychotherapeute en onderzoekster Dr. Elaine Aron. In 1991 startte zij haar onderzoek naar wat zij noemt ‘Sensory Processing Sensitivity’ en sindsdien heeft zij hierover meerderen boeken gepubliceerd. Haar onderzoek kreeg bijval en wereldwijd zijn door andere psychologen en onderzoekers boeken gepubliceerd over deze karaktereigenschap.
Verkeerde diagnose
Nu, bijna dertig jaar later, zijn we een stuk verder en zijn er opleidingen over hoogsensitiviteit en zijn er coaches en therapeuten. Hoe belangrijk die kennis is blijkt.
“Ik heb mij altijd zo anders gevoeld. Uiteindelijk kreeg ik de sticker opgeplakt: verstandelijk beperkt met een angststoornis. Ik voelde zo intens dat het niet klopte, en waarom moest ik trouwens een sticker krijgen? Uiteindelijk kwam ik bij een andere therapeut. Binnen vijftien minuten herkende zij: “je bent hartstikke hoogsensitief!” Ik weet nu, ik hoef niet meer beter te worden, dit is gewoon wie ik ben!” ~ Marloes 26 jaar
“Vroeger voordat de term ‘hoogsensitief’ wat meer uit de doeken kwam, werd een soort vaststelling gedaan dat ik licht autistisch was en er wel overheen zou groeien. Mijn moeder zat met de handen in het haar na de zoveelste keer dat ik huilend naar bed ging. Mede door haar steun en speurwerk, heb ik in mijn tienerjaren ontdekt dat ik hoogsensitief ben. Het heeft lang geduurd om niet alleen een gezonde balans te vinden tussen het ‘ik’ en de ‘zij’, maar ook om daarnaast je eigen wil of nood te kunnen (lees: durven) overbrengen. Ik heb altijd het idee gehad dat mijn mening van minder belang was. ~ Elke
Beperkte kennis over hoogsensitiviteit kan onjuiste diagnoses tot gevolg hebben, zo blijkt uit de verhalen.
Emoties wegstoppen
Veel HSP’s voelden al op jonge leeftijd dat ze anders waren dan de kinderen om hen heen. Om te blijven staan in hun omgeving ontwikkelden velen een overlevingsstrategie. Van het niet meer willen voelen van hun emoties, zichzelf weg cijferen tot helemaal kwijtraken.
“Ik trok me vaak terug, leidde mijn aandacht van vervelende geluiden af met muziek en zorgde op die manier goed voor mezelf.” ~ Nienke 54 jaar
“Omdat ik niet geleerd had mijn gevoelens te uiten, dus hier ook met niemand over sprak, duurde het lang tot ik met behulp van gedichten die mijn gevoelens vertolkten en goede boeken weer hieruit kwam. Ik ben nu 60 jaar en heb eindelijk het gevoel dat ik mezelf begrijp. Ik voel me veel zekerder van mezelf: ik weet nu waarom ik bepaalde dingen slecht aankan en wat mijn fibromyalgie me jaren geleden al wilde vertellen: dat ik grenzen moet leren stellen.” ~ Douscha 60 jaar
“Ik wilde zo graag sterk zijn, stabiel, presteren. En vooral ook ‘normaal’. Ik wilde nooit meer ‘te emotioneel’ genoemd worden. Ik merkte wel dat er geregeld gevoelens naar boven kwamen, maar deze drukte ik zo diep mogelijk weg. Ik had me zo laten overspoelen door de gevoelens en meningen van anderen en de belachelijke eisen van het strenge stemmetje in mijn hoofd, dat ik totaal niet meer wist waar ik behoefte aan had.” ~ Maaike 24 jaar
Kinderen als spiegel
Een keerpunt in hun leven, het moment dat ze ontdekken dat HSP bestaat, ontstaat vaak na vastlopen te zijn; door ziekte of burn-out. Maar ook problemen in de opvoeding van de eigen kinderen kan zo’n keerpunt teweeg brengen. Vaak blijkt dan het kind een spiegel te zijn.
“Nu als moeder van 47 met twee bijzondere kinderen ben ik mezelf ook wat beter gaan bekijken. Mijn proces van herkenning zit ik middenin.” ~ Marjan 47 jaar
“Zonder nadenken wist ik precies wat mijn prachtige baby nodig had, Er was iets in haar blik, in haar ogen…herkenning. Vooral toen ze wat ouder werd, werd deze herkenning sterker. Ik wist alleen nog niet precies wat ik herkende.” ~ Monique 42 jaar
En juist door deze herkenning en het op zoek gaan naar antwoorden om hun kind te helpen, leren ze zelf ook beter om te gaan met hun eigenschap.
“Met een eigen praktijk en vier hoogsensitieve kinderen in een samengesteld gezin kan ik zeggen dat mijn leven turbulent is. Overprikkeling ligt regelmatig op de loer bij ons thuis. We zijn gelukkig nu zover dat we het herkennen en erkennen. Het mag er zijn, we omarmen het. We hebben met elkaar geleerd er uiting aan te geven zodat ieder op zijn of haar eigen moment de rust kan pakken die gewenst is of de hulp kan vragen die het nodig heeft.” ~ Wendy 41 jaar
“Ik leer en ik ben dankbaar. Nadat mijn zoontje van zes zijn kinderfeestje had gevierd in een speelparadijs vroeg ik hem hoe hij het had ervaren. “Ik heb rust nodig…” Dus in plaats van naar huis te rijden, gingen we naar het natuurgebied buiten de stad. Om op te laden. Te spelen in het zand en met de handen in het koude water te voelen, om vervolgens relaxt naar huis te kunnen.” ~ Jantine 30 jaar
Grenzen aangeven
Dat leren omgaan betekent vaak beter voor zichzelf zorgen. Grenzen aangeven, ruimte maken voor gevoelens en gezondere keuzes maken.
“Mijn hooggevoeligheid heeft mij enorm geholpen met het helen en loslaten van angsten en pijnen.” ~ Robbert 53 jaar
“Sinds een paar jaar heb ik de naam gevonden voor wat ik ben. Ik weet nu waar bepaalde dingen vandaan komen, weet beter een balans te vinden en beter voor mezelf te kiezen. Ik zorg beter voor mezelf. Ik ben opener naar anderen geworden, geef beter mijn grenzen aan, ben positiever, milder voor mezelf, besef nu maar al te goed dat door mijn HSP dingen anders zijn. Het is jammer dat ik dat nu pas heb geleerd.” ~ Janneke 53 jaar
Werk
Die goede zelfzorg gaat verder dan alleen keuzes maken in het privéleven, ook op het werk helpt het om het bespreekbaar te maken.
“Zelf ben ik vorig jaar bij mijn werkgever ‘uit de kast’ gekomen. Met mijn leidinggevende heb ik besproken wat ik nodig heb. Enkele van mijn collega’s gaven aan ook de eigenschap te hebben. Ik zie dat ze vaak nog niet accepteren dat zij iets anders nodig hebben dan de andere collega’s en daardoor gezondheidsproblemen krijgen. Dat maakt het belangrijk om de eigenschap bespreekbaar te maken: zodat hoogsensitieve mensen kunnen floreren, zij hebben veel kwaliteiten. Dat heb ik zelf kunnen ervaren: het herkennen en erkennen van de eigenschap heeft mij veel opgeleverd: ik kan het leven leven waar ik gelukkig van wordt en ook in mijn werk kan ik mijn hoogsensitieve kwaliteiten inzetten.” ~ Maria 60 jaar
“Op mijn werk legde ik mijn ziel en zaligheid in het verbeteren van de werkwijze van groepen mensen (als trainer) en organisaties (als organisatieontwikkelaar). Mijn (hsp)antenne om signalen op te vangen en te duiden is daar een vitale bron voor. Ik probeerde het op alle fronten tegelijk goed te doen én was erg gevoelig voor (zelf)kritiek. Diezelfde antenne slokte me daardoor ook op. Ik raakte daardoor in een burn-out. Ik kende het begrip hooggevoeligheid nog niet maar voelde wel aan dat hier de crux lag.” ~ Rob 65 jaar
Van ontkenning naar erkenning
Dat leren omgaan met de eigenschap gaat niet altijd even makkelijk. Het kost tijd om het overlevingsmechanisme wat je als kind hebt geleerd om te buigen naar een gezondere levensstijl. Ook het delen met anderen blijkt vaak niet makkelijk, door het onbegrip wat er soms nog is. Bij enkele verhalen staat om die reden een pseudoniem in plaats van de echte naam. Toch wilde iedereen graag meewerken aan deze oproep.
“Ik ben erachter gekomen dat ik een HSP’er ben toen mijn zoon 12 jaar was. Ik las veel boeken over jeugd en opvoeden om meer inzicht te krijgen in zijn psyché. Wat ik las schokte mij zéér; dit was ik!! Alle puzzelstukjes vielen op zijn plaats, maar in plaats van dat er ook opluchting was, was er vooral ontkenning. Ik wílde niet zo zijn; zwak, ‘niets aan kunnen’ ect.. Ik zag het als (alleen maar) een negatief iets.” ~ Liselotte 42 jaar
“Het herkennen en erkennen is het begin. Als je al 48 jaar als niet hoogsensitief persoon hebt geleefd en daarmee bedoel ik, constant aanpassen aan de niet hoogsensitieve wereld, kun je niet zomaar even anders gaan leven.” ~ Maria 60 jaar
Kennis over hoogsensitiviteit
Uit de verhalen blijkt hoe belangrijk het is dat er steeds meer kennis aanwezig is en open over het onderwerp wordt gesproken. Het is één van de manieren waarop men erachter komt wat er aan de hand is en ook hoe ze hun leven anders kunnen inrichten.
“Via een coach kwam ik in aanraking met het boek ‘Hoogsensitieve personen’. Herkenbaar, fijn en achteraf een keerpunt.” ~ Anna 31 jaar
“Wat hielp waren de gesprekken die ik voerde met een vriendin die ook hoogsensitief is, net als haar dochter. Ze wist wat ik voelde en kon me daardoor goed steunen. Nog steeds kunnen we bij elkaar terecht voor een peptalk. Zo waardevol!” ~ Henriët 40 jaar
Het is belangrijk dat onze eigenschap een naam heeft. Zodat het beschreven en uitgelegd kan worden. Dat we kunnen leren en nieuwe inzichten kunnen opdoen. Dat blijkt uit elk verhaal wat is gedeeld. Maar het draait niet om de naam die we eraan hebben gegeven, een label om erop te wijzen dat er iets mis is met ons. Want er is helemaal niets mis met ons. Bovendien ervaren we die afwijzing al voldoende in onze omgeving. Wat we nodig hebben is begrijpen wàt het is.
“Mijn leven lang heb ik het gevoel gehad dat ik er niet bij hoorde; in het gezin, waar ik de oudste, flinkste en wijste moest zijn en het goede voorbeeld moest geven had ik het gevoel dat ik niet mocht zijn wie ik was. Wanneer ik huilde stelde ik me aan, dat heeft gemaakt dat ik mijn gevoelens altijd wegstopte. Voor mij is het een zoektocht geweest, ik leer nog steeds bij. Ik vind het jammer dat ik deze kennis niet eerder had, ik zie HSP steeds meer als een GAVE, niet als een OPGAVE.” ~ Wanda 70 jaar
‘Ik ben niet gek’
Het gaat om de herkenning, dat we begrijpen dat er zoveel meer mensen zijn die hetzelfde ervaren als ons. Dat we niet alleen zijn. Het gaat ook om de erkenning dat we niet gek zijn, maar dat het juist heel normaal is dat we zoveel voelen. En wanneer we daar op een gezonde manier mee omgaan we in staat zijn tot zoveel meer.
“Het leven is te kort om dingen te doen waar je niet meer helemaal blij van wordt. Dit was mijn keerpunt. Tijdens een loopbaantraject kwam ik erachter dat ik wel bepaalde kwaliteiten had. Later ontdekte ik de kenmerken van een HSP. Het proces dat ik zelf heb doorlopen, daar help ik nu anderen mee.” ~ Roelie 41 jaar
“Alle klachten waar ik mee te maken had, kwamen voor mijn gevoel voort uit het hooggevoelig zijn. “Wat een opluchting! Ik ben niet gek. Ik ben gewoon een beetje (veel) gevoelig”, dacht ik bij mezelf. Wat heb ik hier mee lopen worstelen zeg en wat keurde ik mezelf (met name in mijn werk) hier op af. Met de jaren ben ik meer trouw aan mezelf geworden en heb ik angsten overwonnen. Afgelopen jaar heb ik de sprong in het diepe gewaagd en ben ik zelfs mijn eigen bedrijf begonnen! Nu help ik anderen bij (preventie van) overspannenheid, burn-out en hooggevoeligheid. Wat ik eerst als zwakte zag, is juist mijn kracht. Dat gun ik iedereen die hooggevoelig is: om je prachtige talent te zien. De wereld heeft het nodig en zit zo op jou te wachten!” ~ Paula 34 jaar
Ervaringen delen
Delen wat we in ons dagelijks leven meemaken helpt enorm veel. Hoe moeilijk het ook is; om te laten zien waar we tegenaan lopen, wat we voelen en dat ook nog eens uit te spreken. Maar het helpt. Omdat we daarmee voor onszelf laten zien dat we er mogen zijn. En om te voorkomen dat een volgende generatie dezelfde problemen gaat ervaren.
Daarom; dank je wel Jantine, Nienke, Jovi, Marloes, Wendy, Robert, Paula, Janneke, Marjan, Wanda, Maria, Douscha, Elke, Emiel, Anna, Roelie, Monique, Henriët, Rob, Liselotte en Maaike.
Lees hier de 5 mooiste verhalen:
- Maaike – de duif met één pootje
- Monique – de spiegel
- Emiel – mijn talent omarmen
- Henriët – ons verhaal
- Liselotte – terugkijken op mijn jeugd
Linda van der Kwast (1969) is schrijver. Na een lange tijd zich voor haar gevoel te hebben afgesloten, heeft ze als volwassene opnieuw mogen leren omgaan met haar sensitiviteit. Waarbij ze tot de ontdekking kwam dat juist het in staat zijn om te voelen en op een gezonde manier omgaan met emoties en intuïtie zo belangrijk is in ieders leven. Om deze reden is ze begonnen met het schrijven van verhalen (in het Nederlands en Engels) voor haar eigen website. Wil je meer van haar lezen, kijk dan op https://lindavanderkwast.com/.
