De Corona-crisis, en de onzekerheid die ermee gepaard gaat, vraagt veel van mensen. Voor iedereen. Zeker voor diegenen die ziek raken, voor nabestaanden van de overledenen en alle mensen die met man en macht werken om de zorg en het land draaiende te houden.

Hoogsensitieve mensen lijken het extra moeilijk te hebben in deze tijd.

Soort beroep

De eerste reden daarvoor is de beroepen waarin ze werken. Er zijn helaas nog geen betrouwbare cijfers, maar op basis van praktijkervaring lijken hoogsensitieve mensen relatief vaker te kiezen voor zorgende beroepen. Alle functies in de zorg staan momenteel onder druk. In de ziekenhuizen vanzelfsprekend, maar evenzeer in de geestelijke gezondheidszorg, de ouderenzorg en de gehandicaptenzorg. Met hun grote inlevingsvermogen trekken hoogsensitieve mensen zich het leed van hun patiënten / cliënten sterk aan en proberen het maximale te doen binnen de huidige mogelijkheden. Maar dat vergt veel energie. Daarnaast zijn zorgen over het welzijn en welbevinden van zowel de patiënten als henzelf aan de orde van de dag.

Daarnaast werken HSP relatief vaak in het onderwijs. Leraren zijn bezig om op nieuwe manieren de kinderen onderwijs te geven. Een switch die veel energie vraagt. Tegelijkertijd kunnen leerkrachten moeilijker zicht houden op die kinderen die extra aandacht nodig hebben. Veel hoogsensitieve leraren maken zich daar zorgen over en kunnen er zelfs van wakker liggen, omdat het welbevinden van ‘hun’ kinderen bij hen zeer hoog in het vaandel staat.

Ook vermoed ik dat onder de zelfstandigen zich relatief veel hoogsensitieve mensen bevinden. Veel zzp-ers hebben hun afspraken, bijeenkomsten, opdrachten en projecten moeten annuleren. Financiële zorgen zijn er dan ook volop; hoe kan ik de vaste lasten blijven betalen? Zullen na de crisis mijn inkomsten weer op het oude niveau komen of moet ik me op andere manier van geld verdienen gaan beraden?

Intense beleving

Hoogsensitiviteit is een eigenschap waarin informatie uit de omgeving diepgaand verwerkt wordt en intense reacties op kan leveren. Uit onderzoek van Jagiellowicz (2016) blijkt bijvoorbeeld dat zowel positieve als negatieve emoties sterker beleefd worden. Deze crisis roept natuurlijk bij iedereen emoties op. Hoogsensitieve mensen zullen die nog sterker ervaren. HSP die hun emoties proberen te onderdrukken (sommigen geven aan het gevoel te hebben dat hun emoties ongepast zijn zolang ze zelf en hun familie nog gewoon gezond zijn) zullen naast veel stress mogelijk ook meer lichamelijke klachten gaan ervaren.

Routines verdwijnen

Omdat hoogsensitieve mensen zoveel waarnemen in een situatie, kosten veranderingen veel energie. Het is niet zo dat ze niet met verandering om kunnen gaan, maar HSP hebben tijd nodig zich aan te passen aan een veranderde situatie. Op dit moment verandert er heel erg veel. Je werk is anders; misschien drukker, misschien rustiger, misschien op een andere manier of met andere taken. Thuis heb je nu misschien meer taken liggen (het onderwijzen van je kinderen of meer schoonmaken), je vaste momenten van plezier en ontspanning vallen weg (borrelafspraken, sportavonden, feestjes etc) en moet je je wellicht meer binnenshuis vermaken. Het aanpassen op deze verandering kost veel energie. Ik schreef dit blog over het belang van routines.

Overmatig piekeren

Het hoogsensitieve brein is bijna altijd actief. Het produceert gevraagd en vooral ook ongevraagd een lijst aan associaties, risico’s en mogelijkheden (lees ook dit blog over het hoogsensitieve brein). Veel HSP raken in een piekerloop door deze Corona crisis. Elke nieuwe maatregel, gedeelde ervaring van anderen, of zorgen van een naaste leidt tot een stroom aan gedachten (zie dit blog voor voorbeelden van piekergedachten). Uit onderzoek naar stress en burn-out blijkt dat piekeren heel veel energie kost en de kans op opbranden vergroot.

Te weinig rust

Het sterke verantwoordelijkheidsgevoel van hoogsensitieve mensen zorgt er vaak voor dat zij vergeten rust te nemen. Ze signaleren wat de ander nodig heeft en zijn daar eerst op gericht. Zelf ontspannen schiet er dan bij in. Maar omdat de stress in deze periode bij hoogsensitieve mensen ook sterk toeneemt (door de onzekerheid, de sterke emoties en het piekeren) is rust meer dan ook nodig.

Hoe kan je er als HSP voor zorgen dat je overeind blijft in deze tijd?

Hoogsensitieve mensen hebben talenten die we zeker in deze tijd heel goed kunnen gebruiken (lees de talenten van hoogsensitieve werknemers in dit blog). Voor werkgevers en de maatschappij is het dus belangrijk dat HSP gezond blijven. En voor de hoogsensitieve persoon zelf nog meer. Zelfzorg is geen luxe, maar een noodzakelijke voorwaarde om overeind te kunnen blijven in deze periode.

Ruimte voor emoties

Door het onderdrukken van alle emoties die je ervaart bouw je spanning op. Die kan zich (op de meest onhandige momenten) ontladen in woedeuitbarstingen of in fysieke klachten. Natuurlijk is het in sommige functies handig om je emoties even naar de achtergrond te duwen om in staat te blijven te functioneren. Maar zoek op de vrije momenten veilige mogelijkheden om je emoties alsnog te uiten. Dat kan door ze met iemand te bespreken, door ze op te schrijven, maar ook door creatieve uitingen zoals tekenen.

Doorbreek piekeren

Je piekergedachten kunnen volledig op hol slaan in een situatie zoals deze. Het hoogsensitieve brein is goed in associërend denken. Om te voorkomen dat het eindeloos gepieker wordt kan je je brein ‘ontspannen’ door dingen te doen die op een andere manier aandacht vragen. Bijvoorbeeld puzzelen of haken. Ook helpt het om de belangrijkste gedachtes op te schrijven, zodat je ze los kunt laten. En maak regelmatig je hoofd leeg door bijvoorbeeld fysieke inspanning of meditatie. Zie ook dit blog over piekeren.

Draag niet de wereld

Het is mooi dat je anderen wilt helpen, maar je kunt niet alles oplossen. Wees je in de eerste plaats ervan bewust dat jouw cirkel van betrokkenheid waarschijnlijk veel groter is dan jouw cirkel van invloed. Die cirkel (bedacht door Covey) laat je zien dat het zinloos is je te druk maken over dingen die buiten je bereik liggen. Wees liever actief in die dingen die je wel kunt beïnvloeden. Let echter ook op, dat je daar niet in doorschiet. Vraag je als hoogsensitief persoon niet alleen af wat je voor de ander kunt doen, maar ook of jij dat MOET doen (is er niet iemand anders die het kan)? En of je het WILT doen (is het op dit moment wel goed voor jou)?

Routines creëren

Veel vaste routines en regelmaat vallen weg door de Corona crisis, schreef ik hierboven al. Dat zorgt voor onrust en onduidelijkheid. Ook in onzekere situaties, zelfs als je niet eens precies weet wat voor taken er die dag op je af zullen komen, kan je toch nieuwe routines creëren. Misschien kan je een vast momenten van ontbijten of lunchen inbouwen. Misschien wil je een vaste wandelavond. Wellicht helpt het om bij het handen wassen steeds een momentje van aandachtsmeditatie in te bouwen (focus je bijvoorbeeld volledig op hoe het water over je handen stroomt) of blijf een minuut langer op het toilet om je op je adem te focussen. Die nieuwe routines geven je een gevoel van houvast en verminderen de onrust in je lichaam en hoofd. Als je wel een dagplanning kunt maken, download dan gratis een handig invulschema in dit blog over regelmaat. Er is één voor kinderen en één voor volwassenen.

Betekenis vinden

Voor hoogsensitieve mensen is van betekenis zijn van groot belang. Het zorgt ervoor dat ze gezond en met plezier naar het werk gaan (zie dit blog over belang van betekenis). Als alles opeens verandert, kan je je ook opeens gaan twijfelen aan de meerwaarde die je kan leveren. Je hebt misschien het gevoel dat anderen het ‘echte’ werk doen en dat geeft je een somber gevoel. Of je gaat zo op in de hectiek dat je helemaal vergeet hoe belangrijk het is wat je doet. In elke functie en in elke situatie kun jij, als hoogsensitief persoon, van grote meerwaarde zijn. Al is het maar door naar anderen te luisteren. Misschien kan je anderen werk uit handen nemen. Wellicht kan je iets nieuws verzinnen waardoor je een bijdrage kan leveren. Hoe je situatie ook is, probeer voor jezelf nieuwe betekenis te vinden. Je zult merken dat dat je weer nieuwe energie geeft.

Ontspanning

Hoogsensitieve mensen hebben meer dan anderen rust nodig. Taken en werkzaamheden kosten door onze diepgaande verwerking nu eenmaal meer energie. Door te ontspannen zorg je ervoor dat je stresshormonen weer zakken. Dat houdt je lichaam en je geest gezond. Lees dit blog voor tips over hoe je ontspanning kunt vinden.

Blijf bewegen

We weten allemaal hoe belangrijk lichaamsbeweging is. Het houdt je lichaam gezond en het zorgt ervoor dat je brein beter functioneert. In deze tijd kan het echter heel lastig zijn om een moment te vinden voor beweging of om een manier te bedenken waarop jij kunt bewegen. Wellicht weet je door het sluiten van jouw sportvereniging niet wat je dan kunt doen. Leg de lat niet te hoog voor jezelf. Denk niet te moeilijk. Er is online van alles te vinden om laagdrempelige te kunnen bewegen. Houd voor ogen dat je er geen olympisch kampioen mee hoeft te worden, maar dat het er bovenal om gaat dat je in beweging blijft.

Hoe is deze periode voor jou? Helpen deze tips je verder? Deel je ervaringen hieronder.

Esther Bergsma is initiator van Hoogsensitief.NL. Ze schreef “Het Hoogsensitieve Brein“ en “Hoogsensitieve kinderen” en wil door wetenschappelijk onderbouwde informatie Hoogsensitiviteit verder (laten) verkennen, herkennen en erkennen. Ze traint professionals in het beter begrijpen en begeleiden van hoogsensitieve mensen en kinderen.

Please follow and like us: