Lieve gevoelige jongen,

Ik hou van jou met heel mijn hart. Jij bent mijn alles. Toen ik je lijfje voor het eerst tegen me aan voelde, helemaal aan mij overgeleverd, voelde ik een diepe liefde door mij heen stromen en het verlangen heel goed voor jou te gaan zorgen.

Ik hou nog steeds evenveel van jou. Meer zelfs. Ik heb al je mooie eigenschappen leren kennen. Maar je maakt me soms ook boos. Ik begrijp je niet. Ik ben wanhopig op zoek naar een manier om het samen weer fijn te hebben.

Ik merk dat het niet goed met je gaat. Je komt met een verdrietig gezicht uit school. Als ik gezellig wat met je wil drinken, met je lievelingskoekje erbij, word je boos. Heel boos. De stoel vliegt om. Je schreeuwt naar mij alsof ik je dwing om brood met spinnenkoppen te eten. Je zegt dingen waar je een uur later spijt van hebt. Maar ze doen pijn. Bij mij én bij jou.

’s Avonds lig je nog lang wakker. Je wilt steeds weer horen dat ik niet boos op jou ben. Ik ben niet boos op je, manneke. Je bent mijn stoere leeuwtje. Maar als ik drie keer naar boven moet lopen, ben ik geïrriteerd en daarvan raak jij overstuur. Pas om tien uur slaap je eindelijk in. Zoals zo vaak. En evenvaak zijn de ochtenden vervolgens eindeloos frustrerend. Je eet te langzaam, kleedt je te langzaam aan, vergeet je spullen voor school en als we dan vlak voor de schoolbel aankomen, ben je boos dat je niet meer op het plein kan spelen. De tranen biggellen over mijn wangen als ik naar huis fiets. Ik wil niet dat jouw dag zo begint. Ik wil dat jij het fijn hebt, dat we het samen fijn hebben. Maar ik weet niet meer wat ik moet doen.

Deze prachtige brief uit haar dagboek liet moeder Irene me lezen. De tranen stroomden opnieuw … nu ook bij mij. Ze had me gebeld omdat ze geraakt was door mijn boek “Hoogsensitieve kinderen”. We maakten een afspraak en troffen elkaar. Opgelucht dat iemand haar verhaal begreep, vertelde ze uitgebreid over haar gevoelige zoon Alex.

Net als veel ouders die bij mij komen voelde deze moeder zich tekortschieten. In andere gezinnen lijkt het soepel te gaan, terwijl jouw kind boos of ongehoorzaam is. Vrienden of familieleden laten (al dan niet) subtiel blijken dat ze vinden dat je je kind veel harder aan moet pakken. Maar bij jouw hoogsensitieve kind werkt streng optreden helemaal niet. Het verergert de boze buien en daarna is je kind nog uren van streek. Maar wat werkt dan wel?

Hoogsensitieve kinderen
In mijn boek laat ik hoogsensitieve kinderen in al hun facetten zien. Ik behandel hun kenmerken, hun problemen en hoe je ze kunt begeleiden. Hoogsensitiviteit is een eigenschap bestaande uit gevoeligheid voor prikkels én intense verwerking van deze prikkels. Die intense verwerking is het meest kenmerkend en de reden dat volwassenen en kinderen last kunnen ervaren van die gevoeligheid. Het bestaat uit twee stappen:

1. Het stop-en-check-systeem betekent dat een hoogsensitief persoon tijd neemt om alle informatie te analyseren. Hij reageert niet impulsief, maar verwerkt prikkels uit de betreffende situatie;
2. De optimale-optie-ambitie wil zeggen dat alle informatie wordt bekeken op risico’s en effecten. Daarbij kijkt een hoogsensitief kind vooral naar de effecten voor anderen, zoals gezin of vriendjes. Het kind wil het goed doen voor iedereen.

Inzicht in karakter
Alex, het jongetje van de brief, bleek vooral sterk te reageren op geluiden in klas. Daarnaast komen aanrakingen van andere kinderen (tijdens drukke spelletjes) ‘hard’ bij hem binnen. Ook leeft hij zeer sterk mee met anderen. Hij voelt de zorgen van zijn meester om diens zieke vrouw. Hij wil het pesten in de klas graag stoppen, ook al is hij zelf geen slachtoffer. Zijn hoofd is altijd druk. Hij denkt veel na over vraagstukken van het leven, vriendschappen en rechtvaardigheid. Hij wil graag dat het eerlijk gaat in de klas. En thuis.

Ook blijkt Alex een sterke wil te hebben. Hij neemt niet klakkeloos aan wat anderen zeggen. Daarnaast kan hij zich goed concentreren als de omgeving rustig en hij gemotiveerd is. Verder is hij wat terughoudend als het gaat om nieuwe activiteiten. Hij hoort graag van te voren wat er gaat gebeuren. Dit inzicht in zijn karakter biedt aanknopingspunten om hem te begeleiden.

Woedeaanvallen
Samen bekijken we de achtergrond van de woedeaanvallen van Alex. In mijn boek “Hoogsensitieve kinderen; praktische leidraad voor ouders en professionals” beschrijf ik dat ook negatief gedrag een positieve intentie heeft. Het kind wil iets (ver)krijgen of iets voorkomen.

Bij Alex constateerden we dat zijn woedeaanvallen veel te maken hebben met wat er die dag in klas is gebeurd. Vooral het pestgedrag raakt hem diep. Zijn rechtvaardigheidsgevoel maakt een woede in hem los. Zijn klasgenoten begrijpen hem echter niet en meester heeft geen tijd.

De analyse Eigenschap – Effect – Behoefte – Gedrag maakt duidelijk hoe Alex’ woedeaanvallen ontstaan. Zijn boosheid ontstaat vaak uit de behoefte aan ontlading of de behoefte aan eerlijkheid. Tijdens de schooldag bouwt zich dat op en thuis komt het eruit. Niets van wat zijn ouders zeggen hoort hij dan nog.

Behoefte centraal
Alex leert zelf voelen waar hij op een bepaald moment behoefte aan heeft. Moet hij spanning ontladen? Wil hij dat er naar hem geluisterd wordt? Ook leert hij dat boos worden vaak niet de beste manier is. Hij leert alternatief gedrag om hetzelfde te bereiken. Ook zijn ouders reageren niet meer alleen op Alex’ gedrag. Want dat verergert het. Ze helpen hem op tijd rust te nemen en zijn zorgen en gevoelens te verwoorden. Irene begrijpt Alex weer en voelt die diepe connectie die hen altijd zo verbond.

Probleemoplossend vermogen
Het is zo mooi te zien dat de negatieve dynamiek in een gezin doorbroken wordt. De positieve kanten van het gezin komen daardoor weer meer op de voorgrond. Net als de positieve eigenschappen van het hoogsensitieve kind. Door de BABA-methode leert het kind ook om te gaan met zijn hoogsensitiviteit. Het leert signalen te herkennen en op tijd actie te ondernemen. Zo heeft het kind een basis om de uitdagingen in de pubertijd en de volwassenheid beter aan te kunnen.

Dit artikel is in bewerkte vorm eerder verschenen bij Nieuwetijdskind.
Meer informatie over het boek “Hoogsensitieve kinderen”.

Please follow and like us: