De onzichtbare medereizigers in mijn ietwat te volle hoofd. Introductieblog bij de zesdelige blogserie “Het Empathisch Spectrum” door Dree Andrea.
Avontuurlijke ontdekkingsreis
Dat iemand die een rijkere gevoelswereld en complexere gedachten heeft dan de gemiddelde mens makkelijk kan verdwalen in wat een sjamaan de ’tussenwereld’ noemt, wist ik niet. Zonder dat ik het me besefte navigeerde ik het grootste deel van mijn leven tussen enerzijds de fysieke wereld waar ik zo vertrouwd mee was, en anderzijds de energetische wereld, waar ik zo goed als niets van af wist. Op een dag ontwaakte ik in een nachtmerrie. Uitputting en verwarring maakten zich van mij meester en langzaam maar zeker raakte ik de weg, mijn blije en optimistische kijk op het leven en mijn creatieve en productieve zelf volledig kwijt. Tien jaar geleden had noch ik, noch iemand in mijn omgeving, van de woorden ‘hoogsensitief’ of ‘empaat’ gehoord. Volgens dierbaren was ik wel altijd al ‘veel te gevoelig en te intens geweest’ en had ik nu waarschijnlijk ‘gewoon’ een depressie.
Ik was angstig en onzeker geworden maar een ding zeker wist ik wel heel zeker; dat was niet wat er met mij aan de hand was. Bezorgde, goedbedoelende vrienden vonden dat ik eigenwijs was, dat het te lang duurde, en dat het tijd was voor pillen en therapie. Maar als er iets is waar ik vanwege ervaringen als kind mijn hele leven bang voor ben geweest, zijn het zowel legale als illegale drugs en de medische wetenschap. Dus had ik geen andere optie dan op een andere, holistische manier uit te gaan vinden welke ‘demonen’ bezit van me hadden genomen, waarom en, het allerbelangrijkste, hoe ik die zelf weer uit zou kunnen drijven.
Een avontuurlijke ontdekkingsreis die uiteindelijk tien jaar duurde volgde. Ik ging in de leer bij sjamanen in Peru en studeerde af aan het Natural Gourmet Institute for Health and Healing in New York. Dat bood mij prachtige inzichten over onze individuele, persoonlijke energievelden. Ik ging begrijpen dat we niet alleen een fysiek lichaam hebben dat gezonde voeding, voldoende slaap en beweging nodig heeft om in balans te blijven, maar dat er nog vier andere energielichamen bestaan die ook essentieel zijn voor ons levensgeluk. En dat het, vooral voor zeer empathische mensen, van groot belang is om te begrijpen op welke manier die etherische, emotionele, mentale en spirituele levensenergie ons fysieke zijn ook beïnvloedt.
Energie, empathie en emoties
Wat ik in die jaren leerde over de relatie tussen energie, empathie en onze emoties, hielp me terug te komen bij mezelf. Nooit eerder was ik me bewust geweest van het feit dat ik het grootste deel van mijn leven, ongemerkt, niet ‘gegrond’ en gedeeltelijk ‘uit mijn lichaam’ had geleefd. Ik maakte kennis met mijn eigen ‘grenzeloosheid’ en ging beseffen hoe belangrijk het is voor een empathische persoonlijkheid om je eigen, individuele energieveld te leren (ver)kennen. Alleen dan kun je onderscheid gaan maken tussen je persoonlijke energie en de energie van andere mensen, situaties en zelfs locaties. Zorgen dat je in plaats van je, onbewust, met andere energievelden te vermengen, binnen de grens van je eigen energieveld blijft. En je eigen binnenwereld snel weer kunt heroveren wanneer je soms toch nog in die energie van de buitenwereld verstrikt raakt. Mijn vermoeidheid en onder andere een groot deel van mijn angst, verdriet, wanhoop en onrust, bleken te maken te hebben met wat ik nu ‘energetische verwarring’ noem en verdwenen.
In mijn zesdelige serie over het empathisch spectrum, die je op deze site kunt lezen of beluisteren, deel ik wat mijn studies en ervaringen mij leerden. In deze blog vertel ik nog iets meer over mijzelf, maar in de eerste plaats hoop ik dat de informatie in die zes delen jou of misschien wel een dierbare die jouw belevingswereld wel wil, maar (nog) niet kan begrijpen, verder helpt.
De wetenschappelijke kant; hersenen en hormonen
De holistische wegen die ik bewandelde en die me inzicht gaven in de relatie tussen ons persoonlijke energieveld, ons empathisch vermogen en emoties spraken me erg aan. Het was de landkaart die ik nodig had om de weg terug naar huis te vinden. Maar toen ik me een stuk beter voelde, bleef ik me toch ook afvragen in hoeverre de extreme emotionele en mentale veranderingen waar ik doorheen was gegaan misschien ook wetenschappelijk verklaard konden worden. Wat was er precies gebeurd met mijn hormonen, darmen en hersenen tijdens deze soms letterlijk waanzinnige ’trip’ en waarom?
In 2018, een van de laatste jaren van mijn zoektocht, ontdekte ik Drs. Esther Bergsma’s training ‘Begrijp en begeleid kinderen met hoogsensitiviteit’. “Dat hebben we nodig, dat moet je doen!” riepen mijn intuïtie en het leergrage kind in mij dat weer helemaal wakker geworden was, enthousiast uit. Tijdens de opleiding begon ik iets te vermoeden wat niemand in mijn familie of omgeving zich ooit had gerealiseerd; dat mijn moeder hoogsensitief is en mijn vader ‘op het spectrum’ zit.
Angst
Wanneer je als enig kind wordt opgevoed door twee lieve mensen die onbewust met veel angst en onzekerheid worstelen en dat onbedoeld op jou projecteren, is het niet makkelijk om je veilig te voelen en moeilijk om zelfvertrouwen op te bouwen. Een van de belangrijkste dingen die ik tijdens onze training leerde was hoe het hoogsensitieve brein werkt. Voor mij persoonlijk was het cruciaal om het verschil tussen cognitieve en affectieve empathie te gaan begrijpen. Mijn vader reageerde vaak agressief op mijn verdriet, wat mij als kind natuurlijk zeer beangstigde. Hij leek zich nooit in mij te kunnen verplaatsen (cognitieve empathie) en een liefdevolle, troostende reactie bleef veelal uit. Noch hij, noch mijn moeder of ik beseften toentertijd dat hij onze emoties automatisch overnam (affectieve empathie) en zich daar natuurlijk geen raad mee wist. Voor hem was het ongetwijfeld angstig om op die manier greep op zijn eigen gevoelsleven te verliezen. Die onmacht uitte zich in zijn woede-uitbarstingen. Mijn leven lang heb ik geprobeerd zijn en de agressie van anderen te ontlopen. Zodoende heb ik onbewust een hoop angst, van mijzelf en van m’n medemens, geabsorbeerd. Die nooit verwerkte spanning heeft langzaam maar zeker roofbouw op mijn hersenen en hormonen gepleegd en dat zal er zeker toe bijgedragen hebben dat bij mij op een dag de stoppen letterlijk doorsloegen.
Aan jezelf blijven twijfelen
Dankzij de aanvullende kennis over onder andere neuropaden en hormonen begreep ik steeds beter wat er nou precies met me gebeurd was. Ik probeerde de draad van mijn sociale leven op te pakken. Dat bleek niet eenvoudig en al snel was het gevoel dat er toch echt iets met me mis was, weer aan me gaan knagen. Het ’toeval’ wilde dat Esther ons op een dag Elaine Aron’s documentaire Sensitive the Movie liet zien. Elaine is de pionier in het bestuderen van hooggevoeligheid in de VS. Op de vraag aan Alanis Morisette, een zangeres/songwriter, waarom het haar op een bepaald punt in haar leven te veel geworden was, antwoordde zij; “Mensen plukten graag de creatieve vruchten van mijn gevoelige ziel, maar tegelijkertijd wilden ze niets met die eigenschap van mij waar alles uit voortvloeide te maken hebben.” Dat raakte me in mijn hart. Dat was letterlijk ook mijn levensverhaal.
Zolang ik vrolijk documentaires maakte, boeken schreef die ik zelf illustreerde en, sinds ik afgestudeerd was als chef-kok, voor iedereen maaltijden bereidde, had ik geen gebrek aan een sociaal leven. Maar niet lang nadat ik, omdat ik ‘echt’ contact wilde maken, iemand de gevoelige ziel achter die creaties die zij zo waardeerden liet zien, werd er keer op keer afstand genomen. In de sporadische gevallen dat iemand me eerlijk antwoord gaf als ik vroeg waarom, kreeg ik te horen dat ik ‘gewoon te gevoelig’ was. Dat dat zelfs ‘een beetje eng en benauwend voelde’. Wanneer ik een levensvraag naar mijn idee best simpel en eerlijk benaderde werd me vaak gevraagd; “Waarom moet dat nou altijd zo diep bij jou? Je moet echt eens over jezelf heen stappen. Gewoon een beetje harder zijn. Doe niet zo ingewikkeld. Accepteer dat de wereld nu eenmaal zo in elkaar zit. Ga misschien gewoon eens naar een therapeut.” Niemand leek te begrijpen dat, wanneer je alles en iedereen als een stukje van jezelf ervaart, je niet zomaar een switch kunt omzetten om dat level empathie, je zogenaamde ‘gecompliceerdheid’, uit te schakelen.
Het citaat van een zangeres met wie ik me, toen ik drieëntwintig jaar geleden haar teksten voor het eerst hoorde, al zo verwant had gevoeld, gaf mijn brein het verlossende sein om het verleden eindelijk echt helemaal los te laten. Voor het eerst van mijn leven voelde ik dat ik wel degelijk oké was zoals ik ben, maar waarschijnlijk ‘gewoon’ nooit helemaal begrepen. Ook ik verdiende, ‘ondanks’ mijn ‘hoge’ gevoeligheid, de liefde en het begrip die ik ook altijd naar beste kunnen aan anderen had proberen te geven. Mijn kwetsbare ziel, die zich in het fysieke leven niet alleen in haar werk maar ook in haar relaties manifesteerde, mocht weer verder leven. Nu wist ik hoe haar te beschermen. Na bijna een decennium in afwachting ondergedoken te hebben gezeten, keerde mijn levensenergie eindelijk terug.
De omgekeerde wereld: is ‘normaal’ misschien simpelweg niet gevoelig genoeg?
Soms zou ik wel van de daken willen schreeuwen dat we ook eens zouden kunnen overwegen dat ‘hoogsensitief’ gewoon het gevoelsniveau is dat wij als mensheid momenteel broodnodig hebben. Als je uitgaat van een (mentale) evolutie van de mens, kan je dan niet stellen dat de meesten mensen (de tachtig procent die niet ‘hoogsensitief’ is) eigenlijk gewoon nog niet gevoelig genoeg is? Of durft te zijn?
Wanneer je diep voelt en intens verwerkt ervaar je het kwetsen van mens, dier en al het andere op onze planeet als zeer pijnlijk. Je uitgangspunt in het leven is, bewust dan wel onbewust, dat te voorkomen. Omdat je alles en iedereen als een stukje van jezelf ervaart, heb je geen behoefte anderen te controleren. Je bent eerlijk, simpelweg omdat je de waarheid voor jezelf verzwijgen als tegennatuurlijk en dus als onprettig ervaart. Dat intense gevoelsniveau is wat mij betreft eigenlijk uitermate zinnig. Wie weet hebben mensen die zichzelf als een zeer empathische persoonlijkheid of empaat herkennen (en erkennen) wel een pioniersfunctie? De medeverantwoordelijkheid om hier op onze aardbol samen ‘Planet Empathy’ te co-creëren en te manifesteren? Die nieuwe wereldburger gebruikt zijn verstand maar leeft vanuit het hart. Is zich bewust van het eigen individuele zijn, maar durft ook alles en iedereen als een deel van zichzelf te ervaren.
De inhoud van de zes blogs
In de eerste blog introduceer ik Het Empathisch Spectrum en ga ik in op de subtiele verschillen tussen een hoogsensitief persoon (HSP) en een empaat. Gevoelens van anderen intens ervaren is wat anders dan ze letterlijk absorberen. In de tweede blog ga ik het hebben over Het Spons en Kameleon Effect. Je kunt, zonder dat jij of de ander die het betreft het merkt, letterlijk in de huid van iemand anders zijn gekropen. Wanneer dat gebeurd is, is het fijn om te leren hoe je dat proces weer om kunt draaien. Om vervolgens in de toekomst binnen de grenzen van je eigen energieveld te kunnen blijven. In de derde blog ga ik dieper in op energievelden: wat zijn dat nou precies, en wat is de relatie tussen je empathie, je emoties en je vijf verschillende energielichamen? Blog vier introduceert Buitenste binnen leven. Wanneer je onbewust energie van de buitenwereld absorbeert en je die eigen maakt, kun je langzaam maar zeker een beetje of helemaal de greep op je eigen leven kwijtraken. Hoog empathische mensen zijn gevoelig voor de emoties van andere mensen, zoals bijvoorbeeld angst. In blog vijf bespreek ik het verband tussen empathie en onverklaarbare angsten en angststoornissen. Ook ga ik in op de vaak onopgemerkte dynamiek en gecompliceerde relatie die kan ontstaan tussen een hoog empathische en een autistische persoonlijkheid. In blog zes leg ik uit waarom juist empathische mensen zich onbewust aangetrokken kunnen voelen tot de energievelden van narcisten, psychopaten en andere mensen met een empathie deficiënte stoornis. Iets wat iedereen, maar hoog empathische mensen in het bijzonder, uiteraard beter kunnen voorkomen.
Deel 1. HSP of Empaat?
Deel 2. Het spons en kameleon effect: hoe weer uit de huid van een ander te kruipen.
Deel 3. Leer je energieveld kennen: Empathie en je vijf energie lichamen.
Deel 4. Binnenstebuiten leven: Je empathisch vermogen en je eigen identiteit bewaren.
Deel 5. Onverklaarbare angsten en angststoornissen: Wat hebben ze met empathie te maken?
Deel 6. Opposites attract. De empatische persoonlijkheid en de narcist of psychopaat.
Tegenwoordig combineer ik mijn creatieve bezigheden met het coachen van zeer empathische kinderen en volwassenen. Ik leer nog elke dag. Voel je vrij om zowel jouw ervaringen als vragen met me te delen. Ik ben een boek over dit onderwerp aan het schrijven en blijf mijn kennis graag verder uitbreiden. Wie weet tot ziens!
DREE ANDREA. Tien jaar geleden had Dree nog nooit van de woorden empaat en hoogsensitief gehoord. Ze had geen idee waarom ze plotseling door uitputting en verwarring overmand werd. Een onverwachte ontdekkingsreis, van studeren met de sjamanen in Peru en een opleiding bij het Natural Gourmet Institute for Health and Healing in New York tot haar in 2018 voltooide training ‘Begrijp en Begeleid kinderen met hoogsensitiviteit’ bij Drs. Esther Bergsma volgde. De opgedane ervaringen gaven haar inzicht in de relatie tussen het persoonlijke energieveld en ons empathisch vermogen. Dree hervond balans en positieve energie door haar nieuwe kennis in praktijk te brengen. Inmiddels combineert ze eerdere werkzaamheden als filmmaker, schrijver, illustrator, chef en keramiste met het coachen van ‘anders’ gevoelige kinderen en volwassenen. Haar begeleiding werkt toe naar het leren gronden van uitsluitend jouw persoonlijke energielichaam in je lijf. Net zoals de huid dat is voor je fysieke lichaam, creëer je door dit zelfbewustzijn een natuurlijke bescherming voor je eigen emotionele en mentale (levens)energie. www.empaatofhsp.nl
