Door: Joyce Boer
Afgelopen weekend hadden we tijdens het middageten een gesprek aan tafel over de super zintuigen van onze HSK’s. Aanleiding was een ergernis tussen broer en zus. We bespraken wat ons allemaal opvalt als het gaat om de zintuigen van zowel zoon als dochter. Onze wens: Werken aan begrip voor elkaar. Ik deel hierna wat er zoal voorbijkwam toen we de zintuigen onder de loep namen. Zijn deze scherpe randjes nu vooral lastig of juist een zegen?
Ruiken
Onze dochter heeft van kleins af aan een opvallende gevoeligheid op haar geur. Zo kruipt ze ‘s morgens liever niet bij ons in bed om te kroelen, omdat ze ons ‘naar slaap vindt stinken’. Hoe graag ze dit ook wil, ze kan dit slechts in een enkel geval loslaten. Bijvoorbeeld als ze ziek is. Gelukkig is kroelen op andere momenten van de dag wel favoriet.
Qua geuren kan ze bijvoorbeeld ook geen rubber voorwerpen aan tafel hebben tijdens het eten. Haar broer heeft juist graag iets in zijn handen. Als dit een speelgoedje van rubber of zacht plastic is en dit voor haar ook als zodanig ruikt, dan hoeft ze haar eten niet meer. Als kleuter rende ze dan soms zelfs naar de gootsteen om letterlijk “over te geven.”
Proeven
Voor mij staat eten gelijk aan gezelligheid en genieten, vooral gericht op het sociale moment in combinatie met lekker eten. Nu ziet zoonlief eten vooral als functioneel, puur als brandstof die hij nodig heeft. Hij is, ik mag wel zeggen “extreem kieskeurig” als het om eten gaat. Dit is al zolang ik me kan herinneren. Hij heeft een sterke voorkeur voor alles dat zoet is.
Combinaties van eten zijn voor beiden kinderen lastig. Het liefst houden ze eten gescheiden van elkaar, dus niet door elkaar heen geprakt.
De structuur van het eten is bepalend of dit gegeten wordt. Als voorbeeld: Als we onze zoon een visstick serveren of een krokante kipschnitzel, dan haalt hij het korstje eraf met zijn bestek. Hij eet dan alleen de inhoud, dus de vis of kip zelf.
We zijn inmiddels erg creatief geworden in de manier om hiermee om te gaan. “Eten wat de pot schaft” heb ik echt losgelaten toen mijn kind zijn avondeten gewoon dagen liet staan. Belonen, negeren, omkopen et cetera, het heeft hier geen enkel effect op het resultaat.
Wat we wel doen? Eten een fijn moment laten zijn. Proeven kan altijd. Als het echt niet lukt het hapje door te slikken, dan kan het worden uitgespuugd. Zo ontstaat wel gewenning aan de structuur van het voedsel. Wellicht wordt het op een later moment wel als ‘lekker’ ervaren.
Horen
Deze is het minst opvallend vertegenwoordigd bij onze HSK’s. Wel kunnen beide meerdere dominante geluiden niet tegelijk hebben. Als voorbeeld: Als de oudste aan het computeren is (en daarin ook gefocust is!) en mijn man pingelt op zijn gitaar, dan komt hij naar beneden om te vragen of hij hiermee wil stoppen. Deze combinatie vindt hij heel vervelend.
Voelen
Liever een joggingbroek dragen of een jurk met een maillot. Maar dan moet de maillot wel precíes goed zitten bij de tenen…, anders gaat die ook weer uit. Ken je dat? Dit is een bekend verhaal voor veel hoogsensitieve personen, zo ook voor ons meisje.
Bij onze zoon valt op dat hij het heerlijk vindt om zachte stoffen te voelen, bijvoorbeeld door zachte knuffels of een dekentje dat op de bank ligt. In zijn slaapkamer hebben we om die reden inmiddels hoogpolige vloerbedekking gelegd. Ook slaapt hij met een heerlijk zacht dekentje onder zijn dekbed. In zijn bed staan ook enkele grote, zachte knuffels. Ook zoekt hij graag fysiek contact om zichzelf te “voelen”. Tegen iemand aan zitten, ergens met zijn voeten op zitten, maar ook stoeien is favoriet. Hij vraagt ook zelf om een kroel als hij ‘vol’ zit, heerlijk vind ik dat!
Zien
Hoogsensitieve kinderen vinden het veelal lastig om informatie buiten te sluiten. Bij hen komt vaak meer binnen dan alleen de noodzakelijke informatie. Als zoonlief een ruimte binnenstapt, ziet hij zelfs de kleinste details. Hij neemt álles waar. Niet zo gek ook dat hij zich vol voelt op verschillende momenten op de dag. Een prettig voordeel voor hem zelf: In zijn grote hoeveelheid Lego en Playmobil vindt hij altijd precies dat ene stukje. Maar ook: Op een druk schoolplein, ziet hij in alle hectiek een meisje huilend rondlopen. Hij merkt het als enige op en brengt haar naar haar moeder, die dit ook nog niet had opgemerkt.
Herkenbaar?
Als ik bovenstaande zelf lees of hoor, neigt mijn gedachte direct naar: Jeetje. Is deze weergave niet wat overdreven? Inmiddels heb ik de overtuiging, dat dit oprecht de ervaring en beleving is van mijn beide kinderen. Dit is steeds een intense ervaring, soms zelfs heftig te noemen.
Deze sterk afgestelde zintuigen maken soms moe of zorgen ervoor dat ze situaties soms als heftig ervaren. Dat is voor hen soms lastig. En eerlijk gezegd, als ouder is dat ook wel eens moeilijk. Het is vaak zoeken hoe je je kind hier het beste bij kunt helpen. Tegelijkertijd zijn er veel mooie kwaliteiten aan te verbinden. Als je goed kijkt naar jouw HSK, dan zie je die vanzelf. Andere mensen echt zíen en invoelend zijn naar anderen, dat is bijvoorbeeld een kwaliteit die opvallend wordt gewaardeerd.
Een zegen
Het is belangrijk om je kind in zijn of haar ervaringen serieus te nemen. Hiermee bedoel ik niet te zeggen dat die ervaring moet worden ‘gevoed’. Het gaat erom dat je de ervaringen van je kind niet veroordeelt. Acceptatie is voor jouw HSK namelijk heel belangrijk. Alleen vanuit acceptatie kan een kind zichzelf zijn, zichzelf accepteren en veilig voelen om na te denken over wat hem/haar helpt. En jouw rol als ouder is hierbij cruciaal. Wat wij doen (en ook deden tijdens de lunch):
- Voer het gesprek met je kind om met die intensiteit om te gaan in de dagelijkse praktijk. Nodig je kind uit om te onderzoeken wat hem/haar kan helpen en waar jij als ouder een bijdrage kunt leveren. Wat is voor je kind prettig, wat absoluut niet?
- Benoem samen de situaties waarin deze eigenschap als plus wordt ervaren. Zo help je je kind om de mooie, krachtige kanten van zijn waarnemingen op de zintuigen te accepteren én te gebruiken. Hoe fijn is dat?!
Joyce Boer is getrouwd en moeder van twee HSK’s (2007 en 2009). In het dagelijks leven werkt zij als organisatieadviseur. Ze deelt haar ervaringen als moeder via blogs om de mooie, maar soms ook lastige kanten van hoogsensitiviteit bespreekbaar te maken. Door eigen ervaringen te delen hoopt zij bij te dragen aan erkenning en herkenning van andere ouders van hoogsensitieve kinderen.
