Door: Meike Mulder

Een te hoge werkdruk, onprettig team, weinig waardering vanuit het management, perfectionisme en eigenlijk geen tijd meer voor ontspanning. Allemaal factoren die, vooral bij hoogsensitieve mensen, ervoor kunnen zorgen dat zij in een burn-out raken. Hoe ga jij hiermee om en hoe blijf jij gezond aan het werk?

De afgelopen maanden heb ik, in opdracht van Esther Bergsma, mijn afstudeeronderzoek gedaan naar hoogsensitiviteit in relatie met het krijgen en voorkomen van een burn-out. Ik heb vijf hoogsensitieve mensen die een burn-out hebben gehad én weer aan het werk zijn geïnterviewd. Ik heb hen gevraagd welke factoren hebben meegespeeld bij het krijgen van hun burn-out, wat voor hen gezond werken is en hoe zij er zelf voor zorgen om gezond aan het werk te blijven. Mijn bevindingen deel ik graag met jullie! Je kunt hier het volledige onderzoek gratis opvragen.

Hoogsensitieve mensen hebben eerder kans op een burn-out

Hoogsensitieve mensen krijgen meer prikkels binnen en verwerken deze prikkels diepgaander dan niet-hoogsensitieve mensen (Jagiellowicz et al., 2011). Op de werkvloer ervaren zij veel prikkels door bijvoorbeeld harde geluiden, de sfeer binnen het team en het bekritiseerd, niet gewaardeerd en lastiggevallen worden.

Te veel prikkels leiden tot overprikkeling, waardoor ze meer tijd nodig hebben om te herstellen (Aron, 2010). Die tijd nemen ze onvoldoende, waardoor ze eerder de kans hebben om een burn-out te krijgen (Blog Bergsma, 2018).

Daarnaast speelt ook vaak het perfectionisme een rol bij het krijgen van een burn-out. Hoogsensitieve mensen willen het graag ‘in één keer goed doen’ en leggen de lat erg hoog.  “Daardoor kunnen ze het gevoel krijgen dat ze langere dagen moeten maken om alles goed te doen, omdat ze bang zijn het verwijt te krijgen dat ze geen goed werk hebben geleverd” (Aron, 2010). Perfectionisme is voor hen een kwaliteit en valkuil tegelijkertijd. Het leidt tot geweldige prestaties, maar het kost ook ontzettend veel energie. En de tijd om rust te nemen en herstellen achteraf, geven ze zichzelf niet waardoor oververmoeidheid en een burn-out het gevolg kan zijn (Blog Bergsma, 2017).

De respondenten uit mijn onderzoeken bevestigen dit. Volgens hen is een combinatie en opeenstapeling van perfectionisme, over de grenzen gaan, willen voldoen aan de verwachtingen van anderen, hoge werkdruk, lange werkdagen, problemen in het team en de sfeer op de werkvloer, de manier van leidinggeven, gebrek aan waardering op de werkvloer, verandering in het team/manager/functie, lange werkdagen/reistijd en overbelasting in de privé sfeer risicofactoren voor een burn-out.

Wat is gezond werken volgens hoogsensitieve mensen?

Uit mijn onderzoek blijkt dat  ‘gezond werken’, volgens de respondenten, een combinatie is van de volgende factoren:

• het hebben van ruimte en rust (om prikkels te verwerken),
• het ervaren van waardering vanuit het management en
• het hebben van duidelijkheid over taken en verwachtingen, waarbij er een open communicatie is op de werkvloer en een goede balans tussen werk en privé.

Gezond werken doe je zo

Hoe blijf je gezond aan het werk als vele prikkels blijven binnenkomen op het werk? Hoe kan je zorgen voor rust en ruimte?

• Heb inzicht in hoogsensitiviteit: Weet wat hoogsensitiviteit inhoudt en hoe je ermee om kan gaan. Bijvoorbeeld door het volgen van een training, het lezen va een boek en/of gesprekken met een coach/psycholoog. Vind iemand die jou kan helpen bij het ontdekken van jouw hoogsensitiviteit en wat dit voor jou betekent. Wat zijn jouw kwaliteiten en valkuilen, hoe ga je daarmee om? Denk samen na over hoe jij rust kan organiseren en kan nemen, zodat je een burn-out voorkomt.

• Wees assertief: Zorg voor jezelf door vaker ‘nee’ zeggen zowel op het werk als in de privé-sfeer en kom op voor je hoogsensitieve behoeften.

“Ik draag zorg voor mezelf om dingen bespreekbaar te maken van bijvoorbeeld taken en vraag ruimte voor inspirerende gesprekken met studenten en collega’s. Ik skip vergaderingen omdat dat energievreters zijn”

Assertief zijn op het werk: Geef aan bij je manager wat jouw hoogsensitviteit inhoudt, welke kwaliteiten je bezit, hoe je die kan inzetten en wat jouw (hoogsensitieve) behoeften zijn. Ga in gesprek met je manager en leg uit dat je het fijn vindt dat hij/zij jouw intense gevoelswereld begrijpt. Vertel je manager hoe hij/zij jou vertrouwen en waardering kan geven.

“Waardering is voor mij dat het management ziet wie je bent en wat je kan. En dat ze dat uiten door aan te geven dat ze blij zijn dat je er bent en wat je doet. Het gevoel dat je thuis bent”

• Neem voldoende rust: Vind een manier om rust te nemen en gun en geef jezelf die rust om de vele prikkels te verwerken. Bijvoorbeeld door mindfulness, yoga, sauna, (voet)massages, wandelen, de natuur/bloemen, muziek luisteren, een boek lezen, tekenen, borduren en/of hardlopen.

“De formule om een burn-out te voorkomen, zeker met hoogsensitiviteit: vind iets voor jezelf wat je rust geeft en maak het je eigen. Maak het een onderdeel van je leven”

• Luister naar je gevoel: Sta stil bij je gevoel en luister daarnaar. Je mag erop vertrouwen dat jouw gevoel niet liegt.

“Ik luister naar mijn gevoel en check hoe in mijn lijf zit. Inchecken noem ik dat. Even kijken: hoe zit ik erbij, hoe voel ik me, heb ik iets nodig of gaat het nog goed?”

• Verander je mindset: Trek je niet te veel aan van wat de ander van je vindt en pas je minder aan aan de verwachtingen van een ander. Regel eerst je eigen dingen in plaats van (ook) die van een ander.

“Heb lak aan wat een ander van je vindt. Stop met aanpassen en stop met jezelf te veroordelen”

Meer tips?

Ik hoop dat je profijt zult hebben van de tips die uit mijn onderzoek zijn gekomen. Ik ga er in ieder geval zelf op letten zodat ook ik gezond aan het werk ga en blijf!
Heb je nog andere tips? Deel deze hieronder met mij en andere hoogsensitieve mensen, zodat we gezond aan het werk blijven!

Meike Mulder ( 21 jaar) woont in Nijmegen. Zij heeft in opdracht van Hoogsensitief.nl en onder begeleiding van Esther Bergsma haar afstudeeronderzoek gedaan over hoogsensitiviteit in relatie met het krijgen en voorkomen van een burn-out. Haar volledige onderzoek is gratis op te vragen.

Literatuurlijst:

Aron, E. N. (2010). Hoog sensitieve personen & psychotherapie. Amsterdam: De Arbeiderspers.
Bergsma, E. (2017d, 22 juni). 5x waarom HSP vaker burn-out raken. Geraadpleegd van https://hoogsensitief.nl/5x-waarom-hsp-vaker-burn-out-raken/
Bergsma, E. (2018, 2 mei). Rust om burn-out te voorkomen. Geraadpleegd van https://hoogsensitief.nl/rust-om-burn-out-te-voorkomen/
Jagiellowicz, J., Xu, X., Aron, A., Aron, E. N., Cao, G., Feng, T. & Weng, X. (2011). The trait of sensory processing sensitivity and neural responses to changes in visual scenes. Social Cognitive and Affective Neuroscience, 6(1), 38-47. Geraadpleegd van https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3023077/

Please follow and like us: