“Angst is een slechte raadgever” is het gezegde. Maar angst geeft juist goede raad als er gevaar dreigt en helpt je om te reageren. Dus eigenlijk kun je zeggen dat het juist een goede raadgever is. Door angst zal je niet snel een druk kruispunt oversteken. Maar als angst continue waarschuwt dat er gevaar dreigt, zonder dat er ook een echte aanleiding is, dan kan angst een overheersende emotie worden. Hierdoor ga je evengoed je beschermsysteem gebruiken die je helpt om over te gaan in actie. Het bekende vecht, vlucht of bevriessysteem. En dus ga je situaties vermijden, er van wegvluchten of raak je totaal overdonderd door je emotie en kun je niet meer reageren (bevriezen dus).
FEAR
Forget Everything And Run
or
Face Everything And Rise
It’s your choice
Waarom komt angst vaker voor bij hooggevoelige mensen?
Hooggevoelige mensen hebben sneller de neiging om gevoelens te willen wegdrukken omdat ze zo overweldigend zijn. Ook onzekerheid met betrekking tot ons hooggevoelig zijn, angst voor falen, overdreven bezig zijn met wat een ander van ons vindt, het zijn allemaal vormen van angst. En we zijn eerder geneigd onszelf beter voor te doen dan we ons voelen. We kunnen zo gericht zijn op een ander dat we meer ons best gaan doen in het bijzijn van een ander en hierdoor spanning opbouwen om “niet door de mand te vallen”.
Je kunt jezelf gaan vertellen dat je er niet toe doet, dat je jezelf niet zo moet aanstellen of dat je moet veranderen om aan de ‘norm’ te voldoen. En daarbij zijn we vaak bezig met de toekomst om controle te kunnen houden en voorbereid te zijn op onverwachte situaties en zijn we meer aan het nadenken over wat er allemaal mis kan gaan. En dit alles kan de angst vergroten want op deze manier houdt angst je in de greep.
Hoe werkt angst dan in de hersenen?
In de hersenen wordt er onderscheid gemaakt tussen twee verschillende manieren om de binnengekomen informatie te verwerken. Dit kan gaan via je bewustzijn en via je onderbewustzijn.
Via de thalamus komt de informatie binnen, vanuit hier wordt deze doorgegeven aan de hersenschors van de voorhoofdskwab. Daar wordt gefilterd wat er gedaan moet worden en pas dan wordt de informatie naar de amygdala gestuurd. In de amygdala worden onder andere de angstherinneringen opgeslagen. Een tweede angstsysteem verloopt via het tussenstation van de hippocampus dat betrokken is bij aangeleerde emoties. Dit gebied is belangrijk voor geheugen en verbanden leggen. Traumatische herinneringen worden daar als het ware onder invloed van de adrenaline ingeprent.
De hippocampus en de amygdala kunnen elkaar beïnvloeden. Zij kunnen daarmee een emotie oproepen of versterken. Op basis van een angstige herinnering kan de hippocampus de amygdala alarmeren om klaar te staan om te vechten of vluchten.
Het is nuttig dat het lichaam angstige herinneringen opslaat om in de toekomst snel gevaar te herkennen en hierop te kunnen reageren. Het hormoon noradrenaline lijkt een belangrijke rol te spelen bij de vorming van dit angst- of emotioneel geheugen.
Daarbij kunnen je gedachten helpend zijn of juist destructief. Op het moment dat je in je angst getriggert wordt gaat je gedachtenmolen aan. “Kan ik dit wel?” “Straks gaat het mis” of “de vorige keer lachte iedereen mij uit, dat wil ik niet nog eens” enz. Dit zijn geen helpende gedachten. Als je deze gedachten voor waarheid aanneemt ga je vanzelf in gevecht met de angst, het moet weg!! Of je gaat situatie juist niet meer aan en wilt wegvluchten van het gevoel en dus de situatie.
Symptomen
Welke symptomen kun je ervaren bij een angstreactie?:
• Ademhaling gaat omhoog
• Alertheid wordt groter
• Bloeddruk gaat omhoog
• Hartslag versnelt
• Ontlasting veranderd
• Meer aandrang tot toiletgang
• Schrikgevoeligheid neemt toe
• Spierspanning gaat omhoog
• Temperatuur gaat omhoog
Als er een angstreactie is maakt je lichaam zich klaar om je te gaan beschermen tegen gevaar. De actie die hieruit voortkomt hangt af van het gevaar wat er dreigt. Mocht je niet kunnen kiezen tussen vechten of vluchten, gaat je lichaam over op bevriezen. Je voelt dat je geen keuze meer hebt en staat letterlijk stil omdat je niet tot actie over kunt gaan.
Angst kan ook verergeren door stress. Hoe meer stress hoe hoger de kans op angst. Want bij stress staat je lichaam ook in een over-spanning. In principe worden dezelfde hormonen aangemaakt als bij angst en zorgen deze ervoor dat je in de actiestand komt te staan. Je wordt aangezet om te vechten of te vluchten. Meestal werkt het wegnemen van de stress ook al een groot deel op de angsten. Want andersom werkt het ook. Hoe meer rust, hoe minder kans op angst.
Face your Fear
Angst is en blijft een lastige emotie, veel mensen struggelen hiermee en weten niet goed om te gaan met angst omdat het hun leven zo kan beheersen. Maar het is echt zinvol om de angst aan te kijken. Het is niet makkelijk en je zult voelen dat je er van weg wilt. Maar angst kun je alleen maar aangaan door het toe te laten, te voelen en te accepteren. En dat is geen makkelijke weg, maar wel de meest helpende weg!
Marijke Ivangh (1982) is zelf ervaringsdeskundige. Zij woont samen met haar partner in Warmenhuizen en hebben 2 dochters die net als zij, hooggevoelig zijn. Daarnaast schrijft zij artikelen over hooggevoeligheid en onderwerpen die betrekking hebben op het bewustzijn. Dit alles is te vinden op haar eigen website, mijnbijzonderewereld.nl. Ze houdt enorm van wandelen, mediteren en schrijven is haar passie. Zo hoopt ze met haar blogs en artikelen mensen her-en erkenning te geven en mensen te inspireren onder andere op het platform Hoogsensitief.NL.
