Voor Corona-tijd
Boeken, artikelen, filmpjes, cursussen: ik heb van alles gelezen, gezien, gevolgd (en tips uitgeprobeerd) op het gebied van ‘hooggevoeligheid/hoogsensitiviteit’. Ik mag dan wel orthopedagoog zijn (ik heb er dus zelfs voor geleerd 😊!), maar geloof me: het op koers houden van een hoogsensitief gezin valt niet te leren op de universiteit en is zo nu en dan een levensechte uitdaging! Pas in de praktijk heb ik geleerd wat dat inhoudt: hoogsensitief opvoeden!
maatwerk
Want geen gezin, hoogsensitieve volwassene of kind is hetzelfde. En iedere situatie vraagt om maatwerk. Al doende leert men (en soms ook weer niet 😊, want juist van wat niet werkt, leer ik vaak opvallend veel). Daarbij is het belangrijkste om alle opgedane kennis regelmatig even overboord te gooien, mijn hoofd leeg te maken, contact te maken met mijn gevoel en van een afstand te kijken naar wat ons gezin nodig heeft. En écht te luisteren naar mijn kinderen. En daar dan ook naar te handelen!
overprikkeld
Als hoogsensitieve moeder, met 2 hoogsensitieve kinderen én zelfs met een hoogsensitieve hond word ik veel gespiegeld. En is het aanpoten om alle ballen in de lucht te houden én niet regelmatig te ontploffen. Waar mijn dochter juist heel zacht van aard is en behoefte heeft om haar energie om te zetten in creativiteit, heeft mijn zoon juist een hele sterke, eigen wil en heeft hij de behoefte aan héél véél beweging om én te ontladen en weer op te laden. Daarnaast hebben ze allebei duidelijke grenzen nodig maar ook veel (eigen) ruimte.
Mijn partner is wel gevoelig, maar godzijdank niet zoals de rest van ons gezin. Als ik zelf (en dus ook onze kinderen) overprikkeld ben, en ik weer eens aan het wiebelen ben omdat ik toch over mijn of over hun grenzen ben gegaan, is hij de stabiele factor. Te midden van de stormen die regelmatig door ons huis razen, staat hij. Tuurlijk, hoogsensitief zijn kent vele kwaliteiten en ik kan dankzij mijn miljoenen antennes stormen voorkomen door in de behoeften van mijn kinderen én mijzelf te voorzien. En dit heeft me op werk- en privégebied ook vaak geholpen. Maar als het ondanks mijn goede voorzorgsmaatregelen (o.a. goed eten, drinken, slapen, natuur en rust) toch mis gaat, is het fijn dat er iemand is die rustig en kalm blijft. Als een boom, als een rots. In het oog van de storm.
Onze kinderen doen het goed op onze reguliere dorpsschool, maar het vraagt wel veel aanpassingsvermogen van ze. De dagen zijn eigenlijk net te lang. Ze horen, zien, ruiken én voelen van alles in de klas. Een leerkracht die geïrriteerd reageert? Een vriendinnetje die buikpijn heeft? Ik heb ze geleerd om niet alles over te nemen en dicht bij zichzelf te blijven. We bespreken regelmatig met de school (die voor heel veel suggesties openstaan en waar de sfeer heel goed is) wat onze kinderen nodig hebben. Na schooltijd is er een programma met spelen en sportclubs, ook al bouw ik ook bewust rust-momenten in, een kinderleven is snel gevuld!
Tijdens Corona-tijd
En toen…kwam Corona! Thuisonderwijs bleek wel een tijdje ideaal voor onze kinderen. Leren en leven in hun eigen tempo (wat betekende dat mijn dochter eindelijk kon uitslapen omdat zo haar natuurlijke slaap- en waakritme is). Mijn dochter (8) deed mee met de creatieve kleuterwerkjes van mijn zoon. En mijn zoon (6) maakte vaak het rekenwerk van mijn dochter. Als dat geen passend onderwijs is! Daarnaast was het voor hen fijn om lekker veel in hun vertrouwde, rustige omgeving te zijn met genoeg buiten spelen (op afstand). Geen tijdsdruk en gesjees naar sportclubs en geen afspraken met vriendjes. Er was tijd om eens met al het speelgoed te spelen wat er is verzameld in de loop der jaren. Tijd om bij te tanken, om elkaar echt even goed te zien en te horen. Toe te geven aan onze eigen behoeftes, zonder rekening te hoeven houden met de eisen van de buitenwereld (hoe leuk we die ook vinden, die is soms ook wat overweldigend). Quality-time voor ons eigen gezinnetje. Heerlijk knus en intiem. We hebben ervan genoten.
continu aan
Maar het was uiteraard niet alleen rozengeur en manen-schijn! Ik stond eigenlijk continu ‘aan’. Waar mijn dochter haar ongenoegen in duidelijke woorden verbaal uit, reageert mijn zoon zich fysiek af. Want het is toch ook wel gek zo ineens zonder vriendjes om mee te dollen met een hele andere structuur. Zonder judo-les waar je je altijd zo op verheugt. Daarnaast vond onze (toen nog) pup het wel gezellig iedereen thuis. Slapen? Lekker dollen! (Au, scherpe tandjes)! Daarnaast mochten opa’s en oma’s niet worden bezocht of op afstand.
Na Corona-tijd
En nu? Nu zijn de kinderen weer fulltime naar school (tenzij ik ze verkouden thuis heb en dat is vaak nu kinderen weer op elkaars lip zitten). Is het rooster veranderd naar een continurooster (waardoor de kinderen niet even thuis rustig lunchen) en vraag ik me af: ben ik af en toe zo moe doordat ik 3-4 maanden lang de rollen van o.a. juf, moeder, kokkin en schoonmaakster combineerde? En mag alles er nu uit komen? Of voel ik me zo omdat ons gezin weer meer prikkels van school en andere gezinnen op ons afgevuurd krijgt en er rustig aan weer wat sportclubs starten? Oftewel: omdat de wereld ver lieverlee weer als vanouds gaat draaien?
lessen
En wat heeft deze tijd ons geleerd? Zijn er niet meer kinderen (ook die minder sensitief zijn) die van deze tijd hebben geprofiteerd/opgeknapt? Is het wijs om lessen te trekken uit deze periode? Om te zorgen dat wat onze kinderen ons deze tijd hebben gespiegeld te integreren in de ‘post-Corona tijd’ die nog gaat komen? Ik ben wel benieuwd: wat is jullie gespiegeld en welke inzichten hebben jullie mogen ontvangen? Wat mag er worden veranderd en wat juist behouden zowel in de thuissituatie als op school? Is het wellicht tijd voor een nieuwe koers?
Renate Kalf (1982) werkte lange tijd als onderwijsadviseur bij een schoolbegeleidingsdienst. Sinds 3 jaar heeft zij haar eigen praktijk KindKern.
Hierin begeleidt ze kinderen, hun ouders en leerkrachten met leer- en leefuitdagingen (waaronder hooggevoeligheid). Ze schrijft graag over o.a. hooggevoeligheid omdat ze merkt dat er veel behoefte is aan praktische tips die gemakkelijk toe te passen zijn in het gezinsleven én in het onderwijs. Haar missie is om kinderen, hun (groot)ouders en leerkrachten de juiste handvatten te geven zodat ze zelf aan het roer staan en invloed kunnen uitoefenen op de uitdagingen die hooggevoeligheid kan bieden en de kwaliteiten hiervan kunnen inzetten. Renate Kalf is zelf hoogsensitief en heeft 2 hoogsensitieve kinderen. Lees meer over Renate op www.kindkern.nl en www.renatekalf.nl.
