HSK gebaat bij meer rust gedurende schoolweek: Lessen uit onderwijs thuis en op school tijdens Corona

Door: Esther Bergsma gebaseerd op onderzoek geïnitieerd in samenwerking met de Kerngroep HSP Professionals

Ruim 400 hoogsensitieve kinderen en hun ouders reageerden op onze oproep hun ervaringen te delen met onderwijs tijdens Corona. Dit onderzoekje startte de Kerngroep HSP Professionals om meer zicht te krijgen op de ervaringen van hooggevoelige kinderen. Daaraan gaven 418 gehoor, waarvan driekwart op de basisschool zit.

Wennen

Eén van de uitkomsten is dat hoogsensitieve kinderen moesten wennen aan de nieuwe situatie. De dag ziet er heel anders uit als je niet meer naar school hoeft. Dit soort overgangen van de ene naar de andere situatie zijn lastig voor hen, omdat ze zich heel bewust zijn van de omgeving en de nieuwe setting eerst weer ‘kloppend’ willen krijgen in hun gedachtes. Bijna de helft gaf dan ook aan te hebben moeten wennen aan het thuisblijven. En ook aan de situatie toen ze wel weer naar school konden.

Rust

Wat verder sterk naar voren komt is dat een schooldag voor veel hoogsensitieve kinderen erg druk is. Driekwart van de kinderen gaf aan dat ze het heel fijn vonden om een aantal weken thuis te zijn, omdat ze dan meer rust ervoeren. Ongeveer de helft van (vooral de basisschoolleerlingen) gaven aan dat zij het veel te druk vonden in de klas toen ze weer naar school moesten. Dat is extra opvallend, omdat vaak gewerkt werd met halve klassen. De helft gaf bovendien aan heel moe te zijn na een schooldag en een derde zegt te weinig tijd te ervaren om bij te komen, nu ze weer naar school gaan.

Leren

Welk effect heeft thuis onderwijs op leren?

Bij de meeste hoogsensitieve kinderen die deelnamen ging het leren toen zij thuis moesten blijven wel goed. 45% gaf aan thuis beter te werken dan op school. 39% vond het leuk om thuis lessen te maken.

Er waren ook nadelen: 28% miste de begeleiding van de leerkrachten en eveneens een kwart (27%) vond het moeilijker om zich thuis te concentreren.

Maar uit de ervaringen toen de kinderen weer naar school gingen blijkt dat een iets groter deel zich juist op school minder goed kan concentreren: een derde (34%). Een groep van 15% zegt op school meer te leren dan thuis. Een verrassend laag percentage. Dat overigens voor de middelbare school leerlingen wel iets hoger ligt.

Extra dag vrij

We vroegen de kinderen ook of voor hen 5 dagen in de week naar school wel haalbaar is. Voor een kwart is de 5-daagse schoolweek prima. Twee vijfde (41%) wil graag een extra dag vrij zijn en bovendien die vier dagen verdelen over school en thuis. Ongeveer een derde wil nog meer vrij zijn (overigens koos niemand voor de optie ‘helemaal geen onderwijs meer’). Deze groep kinderen heeft ervaren dat ze thuis beter leren, en op school niet meer leren dan thuis. Bovendien ervaren ze vaker dat ze na een schooldag te weinig tijd hebben om bij te komen.

Het lijkt uit deze resultaten dat er twee groepen hoogsensitieve kinderen te onderscheiden zijn: de groep voor wie school een behoorlijke opgave is (zij zijn vaak erg moe na een dag, hebben te weinig tijd om bij te komen en kunnen zich moeilijk concentreren in de klas), en de groep die graag naar school gaat.

Vriendjes

Die laatste groep kan zich op school makkelijker concentreren dan thuis en mist vaker de vriendjes. De sociale ervaringen lopen dus ook uiteen. Toen de kinderen niet naar school konden, miste 45% de vrienden erg.  Tegelijkertijd geeft 42% aan dat het wel fijn was bepaalde kinderen even niet te zien. Dit illustreert het effect dat pesterijtjes op HSK heeft.

Toen de kinderen weer naar school konden, was een grote groep blij dat ze hun vrienden weer konden zien (68%). Met name bij de basisschoolleerlingen was er ook blijdschap dat ze de leerkracht weer zagen. Dat heeft vooral betrekking op het sociale aspect, want tijdens de thuis-les periode miste slechts een kwart de begeleiding van de leraar. Het zegt ook niets over de ouders, want 60% vond het erg prettig tijdens de lock-down meer bij de ouders te kunnen zijn (dit gold wat minder voor de middelbare school leerlingen).

Ouders

De ouders die de vragenlijst invulden gaven wat vaker dan de kinderen zelf aan, dat zij merkten dat hun kind weer vaker boze en/of verdrietige buien had, sinds het weer naar school gaat. Ongeveer twee op de vijf. Een even grote groep had ’s ochtends veel tegenzin om weer naar school te gaan. Dat betekent dat veel ouders van hoogsensitieve kinderen het behoorlijk lastig hebben nu de scholen weer begonnen zijn. Zij hebben ’s ochtends te maken met een kind dat niet weg wil. En aan het eind van de dag met een overprikkeld kind, met bijbehorende uitbarstingen. Vaak drukt dat een stempel op het gezin. 15% geeft daarnaast aan vaker ziek te zijn nu ze weer naar school gaan.

Serieus nemen

Kinderen en ouders konden in de vragenlijst ook aangeven wat zij graag verbeterd zouden zien op school. Het vaakst werd genoemd dat het makkelijker zou moeten worden om tussendoor even rust te pakken. Dat zou de concentratie en de leervermogens positief beïnvloeden. Met datzelfde idee wordt ook kortere lesdagen geopperd. Dan zou het voor de hoogsensitieve kinderen makkelijker vol te houden zijn. In de verhalen hoorden we dat die behoefte aan een moment rust vaak niet serieus wordt genomen op school. Dat de eigenschap soms zelfs wordt weggewuifd, waardoor met name ouders zich machteloos voelen. Veel ouders hebben het gevoel dat het met aanpassingen makkelijker kan worden voor hoogsensitieve kinderen om optimaal te functioneren op school. Dat begint met luisteren naar wat het hoogsensitieve kind nodig heeft!

Esther Bergsma is expert Hoogsensitiviteit en oprichter van Hoogsensitief.NL. Zij is auteur van “Hoogsensitieve kinderen” en “Het Hoogsensitieve Brein” (beide in de webshop te bestellen), spreekt voor verschillende beroepsgroepen en traint professionals om hoogsensitieve mensen en kinderen beter te begrijpen en begeleiden. Ook ontwikkelde ze deze populaire online-training voor ouders van hoogsensitieve kinderen.

Please follow and like us: