HSP en verslaafd aan de liefde?
Liefde en verbinding zijn nergens te koop. Sommige mensen zien het als een mooi meegenomen welgevalligheid als het hen eens treft. En dat begint vaak op jonge leeftijd; als jurist binnen het sociaal domein zie ik regelmatig kinderen die opgroeien zonder enig besef van liefde en veiligheid. Niemand die hen écht ziet. Net een afgedrukte krant die wacht om gelezen te worden, maar op de hoek van de tafel blijft liggen en met de tijd meer en meer koffiekringen oploopt. Die ontbering aan geborgenheid blijft deze kinderen achtervolgen, soms tot in hun volwassen leven.
Medio maart is Het maandagskind verschenen; een humoristische roman over hechtingsproblematiek/liefdesverslaving – positief geformuleerd: een boek over de liefde en menselijke pogingen om stabiliteit te genereren. Het boek is met humor geschreven, maar ook bedoeld om mensen bewust te maken, omdat over écht verbinding maken, ingesleten patronen en overtuigingen nog veel te leren valt. Wat dit thema met hooggevoeligheid te maken heeft, volgt hieronder.
Wat is dan liefde?
Waar de een de liefde nogal nuchter benadert – ‘we waren jarenlang vrienden en we hadden allebei niemand anders’ – is het voor de ander een heus uit te spelen levensspel – ‘ik wist het zeker, dit is mijn soulmate’. Zoals we allemaal weten, of mogelijk zelfs hebben ervaren, bestaan er verschillende liefdesstijlen en het kan nuttig zijn om je daar in te verdiepen, zodat je je (potentiële) partner leert begrijpen, of om te duiden waarom iemand niet bij je past. Er zijn zelfs complete boeken geschreven over de talen van de liefde. Zo maak je sommige mensen blij met een knuffel of een kus, de ander loopt warm voor cadeaus, er zijn mensen die willen dat je hen zoveel als mogelijk vrij laat en je alleen daarom al adoreren, en je hebt ze ook die álles, van dag tot dag, met de ander willen delen. Zo is in de liefde, net als op de markt, voor elk wat wils.
Hoe prachtig het ook kan zijn, toch is de liefde niet voor iedereen een eenvoudig onderwerp. Want er zijn ook mensen die steevast niet slagen in hun zoektocht naar romantiek en verbinding (en dit is geen verwijzing naar Kamp Overpopulatie dat van mening is dat we met teveel mensen zijn). Wel is het interessant om te kijken naar het verband tussen hoogsensitiviteit en iemands geluk in de liefde. Zoals bekend, beleven hoogsensitieve mensen hun gevoelens intenser, worden emoties heftiger waargenomen dan gemiddeld en dat geldt eveneens voor romantische gevoelens, of voor het verdriet dat de liefde soms met zich meebrengt. Vaak is er verband tussen iemands liefdesleven en de kwetsuren die iemand in zijn kinderjaren opliep. De soms zo hardnekkige overtuigingen, die een hoogsensitief persoon indringender voelt, staan regelmatig in de weg van een gezonde liefdesbasis.
Kinderjaren
In onze kinderjaren maken we van alles mee. Leuke dingen, maar ook minder prettige ervaringen die we onthouden. Het zijn die herinneringen die onze persoonlijke blauwdruk vormen. Wanneer je opgroeit in een stabiel gezin – stabiliteit betekent in principe voor iedereen iets anders, maar voor nu ga ik uit van een gezin waarin liefde en geborgenheid vanzelfsprekend waren – raak je daar vertrouwd mee, zo ook met de rust die daarmee gepaard gaat. Je vindt het normaal dat iemand liefdevol met je omgaat en maakt korte metten met een partner die dat niet doet. Als dat anders is – je groeit op in een gezin waarin veel moeilijkheden waren – geldt het tegenovergestelde.
Bij een hoogsensitief kind in een omgeving die niet prettig is, komen energie en indrukken hard binnen, en het kind vindt vaak een manier om daarmee om te gaan. En hier wordt meestal de basis gelegd voor het ontwikkelen van beschermingsmechanismen, zoals ontkenning, veel op ratio doen, je afsluiten van de buitenwereld, geloven in illusies, sprookjes over de toekomst creëren in je hoofd, of wellicht nog meer destructieve gedragingen die je destijds hebben gered, maar die jou in je volwassen leven niet langer dienen. Al deze mechanismen die je als gevoelig kind ontwikkelt, hebben, wanneer je je daar niet bewust van bent, veel invloed op je latere liefdesleven.
Bijvoorbeeld: Je groeide op zonder vader, omdat hij niet van je moeder hield. Zo ontwikkel je al snel de overtuiging dat vaders altijd weggaan en ben je later vaak ook gevoeliger voor mannen die er niet helemaal voor je zijn, anders gezegd: emotioneel afwezig. Val je op zulke partners? Het is meestal je kindstuk dat tot hen wordt aangetrokken, doorgaans niet je volwassen verlangen. Je valt op de energie die als kind ook zo vanzelfsprekend voor je was. En als je geleerd hebt om je gevoelens niet serieus te nemen, is het op latere leeftijd ook niet altijd duidelijk wat je voelt en wat jouw waarheid is.
Antennes en projectie
Wie een vader en/of moeder heeft om op te leunen, letterlijk maar vooral ook emotioneel, groeit op in een baken van rust. Gewikkeld in een deken van liefde met als gunstig resultaat dat een kind zich in vrijheid kan ontplooien en ontwikkelen op een manier die bij hem of haar past. Loopt het anders, ouders kunnen er niet voor het kind zijn, of er zijn bijvoorbeeld veel zorgen, dan leert een kind zijn of haar antennes van alertheid afstellen, met doorgaans het gevolg dat ook de gevoeligheid toeneemt. En zo wordt ook een basis gelegd voor het vermogen om je meer op anderen te richten, omdat zij bijvoorbeeld jouw aandacht en verzorging nodig hebben. Als gevoelig mens weet je vaak als geen ander wat jouw geliefde nodig heeft en stel je alles in werking om die persoon gelukkig te maken. Net zoals je bij je ouders of broertjes of zusjes moest doen, toch?
Schaarste en gebrek vormen en achtervolgen je. En leiden soms tot een honger naar liefde. Alsof je dat wat je in je kinderjaren niet hebt gehad, met terugwerkende kracht voor elkaar wilt krijgen. En dat gebeurt allemaal onbewust. Het gekwetste kind in jou loopt nog rond met veel (buik)pijn en verdriet omdat je bijvoorbeeld niet gezien bent, omdat ouders er niet voor je konden zijn, en zo projecteer je dat op geliefdes die je als volwassene tegenkomt. Ik vergelijk dit missen van affectieve voeding ook wel eens met het gedrag van een verwaarloosde kat. Als je zo’n beestje een bakje brokken voorschotelt, eet het meteen alles op. En zo doen mensen dat soms wanneer het hen aan liefde heeft ontbeerd.
Bovenstaande is logischerwijs vaak ook de reden dat we in relaties blijven hangen die niet goed voor ons zijn. Situaties die ons niet voeden, maar toch aantrekkelijk lijken. Relaties waarin bijvoorbeeld sprake is van ongelijkwaardigheid, te veel zorgen voor de ander, weinig emotionele connectie, soms zelfs gewelddadige relaties, zijn helemaal niet veilig of prettig. En misschien begrijpen de mensen om je heen niet waarom je er toch in blijft zitten. Als kind was blijven in een onveilige situatie ook de enige optie die je had. Maar mensen blijven vaak ook omdat de pijn van afscheid nemen te intens is – want dat is een heel oud in iemand systeem opgeslagen gevoel – waardoor we de dan maar de voorkeur geven aan liefdeloosheid.
Is het écht liefde?
Iedereen verdient het om zich geliefd te voelen. In de eerste plaats door zichzelf, aangevuld door liefde van een partner. En het is leerzaam om écht onderscheid te maken tussen liefde en je (kinds)verlangens. Welke liefdesstijl heb jij als volwassene en wie was jij als kind? Zijn er onverwerkte gevoelens die je met je meedraagt? Gevoelens die vaak enorm aanwezig zijn, maar weggedrukt zijn. Is jouw vader of moeder altijd afwezig geweest en val je daarom op afwezige partners, omdat je simpelweg herhaald wat je gewend bent? Het is goed om jezelf het volgende af te vragen: Komt jouw liefde voor de ander voort uit pijn en eenzaamheid in jezelf of zijn er écht warme en oprechte gevoelens? Heb jij je eigen liefdesleven wel eens zo eerlijk bekeken?
Het maandagskind – roman over liefdesverslaving
Wil je je meer verdiepen in dit thema en je tegelijkertijd ook vermaken? In mijn roman, Het maandagskind, schrijf ik over deze thematiek. Centraal staat het leven van Claire, een succesvol advocate die zich in de liefde niet staande weet te houden. En dat heeft alles te maken met haar verleden, al heeft ze dat zelf in eerste instantie niet door. Hoe kan een vrouw zich op een gezonde manier aan iemand hechten, als hechting en veiligheid voor haar zulke beladen thema’s zijn? En waarom overkomt dit ook weldenkende mensen? Aan de hand van dagboekfragmenten krijgt de lezer inzicht in Claire’s kindertijd en wordt duidelijk dat de liefdeloosheid waarin het gevoelige meisje is grootgebracht zijn sporen nalaat, maar vooral ook hoe die dynamiek van generatie op generatie wordt overgedragen.
Het maandagskind belicht een onderwerp dat nog altijd een beetje in de taboesfeer zit, in deze maatschappij is immers veel oog voor individualisme en maakbaarheid. Kortom; een serieus thema, maar het verhaal is gehuld in een humoristisch en nostalgisch jasje, met leerzame en hoopgevende lessen wat betreft zelfontdekking. Over hoe je van ratio naar je gevoel kunt gaan op een manier die voor iedereen te begrijpen is.
Een vermakelijk en leerzaam boek dat elke gevoelige vrouw (én man) eigenlijk zou moeten lezen!
Verkrijgbaar via Palmslag.nl
Ben je geïnteresseerd in het boek? Kijk op: https://palmslag.nl/boeken/het-maandagskind-0 en alle overige online boekhandels.
Het maandagskind is ook verkrijgbaar in de Bruna boekenwinkels.
Sylvia Huberts (1985) groeide op in Groningen, leerde op jonge leeftijd dat ratio het wint van gevoel, maar kwam er rond haar 25e achter dat wat zij ‘heeft’ hoogsensitief wordt genoemd en dat je daar veel aan hebt. Ze studeerde rechten en werkte lange tijd als jurist in het sociaal domein. Zo ontwikkelde ze haar eigen kijk op ‘het systeem’ en werd ze zich er steeds meer bewust van hoe belangrijk het is om de fijngevoeligheid van mensen (en vooral kinderen) te onderkennen. Sylvia heeft een voorliefde voor schrijven en de afgelopen jaren heeft ze dat omgezet in een roman over hechtingsproblematiek, Het maandagskind. Op een toegankelijke en heldere wijze belicht ze thema’s die volgens haar bijdragen aan meer verbinding en gezonde relaties.
