HSP en vriendschappen: “Ik mag kritisch zijn”

“Goede” mensen zijn niet per se “mijn” mensen

Afgelopen jaar heb ik heel veel geleerd over mijn hooggevoeligheid, vooral op het gebied van relaties – en dan met name vriendschappen. Ik werkte afgelopen jaar niet; ik was herstellende van mijn overspannenheid en had veel tijd voor mezelf. De focus lag op mijn herstel, maar onbewust was ik ook heel erg bezig met de mensen om mij heen. Het patroon dat zich voorheen uitte op mijn werk – en dat dus resulteerde in overspannen raken – kwam nu duidelijk naar voren in mijn privéleven. Gedachtes als: “Ik hoor het contact met die en die vriendin wel te onderhouden”, of “Ik moet mijn ouders eigenlijk wel weer opzoeken”, of “Ik hoor wel sociaal te doen naar mijn huisgenoten” waren er continu en ik was vooral bezig met wat anderen van mij zouden verwachten (en dat vulde ik zelf ook vaak in). Ik was bang dat ik andere mensen pijn zou doen of teleur zou stellen, terwijl ik vergat wat ik nou eigenlijk zélf wilde. Nu merk ik dat ik het heerlijk vind om meer rust te hebben en minder sociaal te (hoeven) zijn. Het voelt als een opluchting om de verwachtingen van anderen vaker los te kunnen laten. Ik leg de focus nu meer op mijzelf – ook al vind ik dat soms nog steeds lastig.

Help, ik voel geen connectie meer

Sinds de basis- en middelbare school had ik een grote vriendinnengroep. Het was vanzelfsprekend dat we elkaar elk weekend zagen. We gingen standaard naar de kroeg of uit eten. Ik had daarnaast wel een paar losse vriendinnen maar de vriendinnengroep was mijn basis. Twee jaar geleden merkte ik dat de behoefte minder werd om met de groep af te spreken; deels omdat ik andere leuke mensen leerde kennen, deels omdat ik de connectie steeds minder voelde. Het viel me op dat het samenzijn me veel energie kostte. Ik voelde me schuldig: mijn oude vriendinnen kon ik toch niet zomaar links laten liggen? Dat hoorde niet. Het zijn toch “goede” mensen? Bovendien kende ik ze al zo lang! Deze gedachtes zorgden ervoor dat ik nog vaak (met tegenzin) met de groep afsprak. Toch werd mijn gevoel steeds sterker: dit matcht niet meer. Door corona en de lockdown had ik een goed excuus om niet meer naar verjaardagen te komen of om überhaupt met ze af te spreken. Daardoor werd het makkelijker om afstand van ze te nemen en me te focussen op mezelf en mijn behoeftes. Corona was voor mij daarom echt een blessing in disguise. Toch voelde ik me intens schuldig. Ik was bang dat mijn vriendinnen boos op me zouden worden en had het gevoel dat ik iets deed wat heel erg “fout” en “gemeen” was. Ik wilde niemand kwetsen! Ironisch, want ondertussen kwetste ik mijzelf.

Makkelijk verbinding maken

Ondertussen leerde ik andere leuke mensen kennen waarmee het klikte. Onder andere huisgenoten en een paar collega’s. Verbinding leggen met anderen is voor mij nooit een groot probleem geweest; door mijn empathisch vermogen en mijn luisterend oor voelen anderen zich gehoord door mij. Ik ben altijd oprecht geïnteresseerd in de ander. Kwaliteiten die veel HSP’ers zullen herkennen. Maar tegelijkertijd schuilt daarin ook mijn valkuil. Ik herken mezelf volledig in de blog van Linda: mijn empathie was (en is soms nog steeds) mijn overlevingsmechanisme. Het voordeel is dat ik makkelijk kan verbinden met de ander; het nadeel is dat ik daarin te ver kan gaan en mijn eigen grenzen niet maar aanvoel. Ik geef te veel, pas me te veel aan aan de behoeftes van de ander en ga pleasen (hello, burn out). En dat allemaal om een fijne connectie met de ander te hebben én leuk gevonden te worden. Ik stelde mezelf nooit de vraag: “Wil ik zélf wel met die persoon omgaan, word ík hier wel blij van?”. Ik was altijd extern gefocust, op zoek naar de bevestiging en goedkeuring van de ander. Zo ook bij de nieuwe mensen die ik afgelopen (anderhalf) jaar leerde kennen. Ik was allang blij als ik iemand leerde kennen met wie ik leuke gesprekken kon voeren en als de ander al (een beetje) naar mijn verhalen en ideeën wilde luisteren. Ik was niet echt kritisch. Als ik het gezellig had met de ander, dan was dat toch goed (genoeg)?

“Goede” mensen zijn niet per se “mijn” mensen

Inmiddels kijk ik heel anders naar vriendschappen. Alleen gezelligheid is voor mij niet (meer) voldoende. Ook al vind ik gezelligheid heel belangrijk. Ik heb gemerkt dat ik met heel veel mensen wel een gezellige tijd kan hebben. Maar: niet al die mensen zijn míjn type mensen. Zo vind ik het fijn om diepere gesprekken te voeren en word ik moe van oppervlakkige praatjes. Daarnaast vind ik het prettig als de ander open-minded is en niet oordeelt over mij (en mijn hoogsensitiviteit). Ik ervaar dingen intenser dan een gemiddeld persoon en vroeger was ik me daar niet bewust van. Ik vroeg mezelf destijds vaak af waarom ik zoveel gevoeliger was dan mijn vriendinnen. Was er iets mis met mij? Ik stelde me misschien ook maar aan. Gelukkig weet ik nu beter en durf ik steeds meer mezelf te zijn bij mijn (nieuwe) vrienden. Ook al ben ik soms nog steeds bang dat als ik écht helemaal mezelf ben en open ben over mijn gevoelens, de ander mij een “zeikwijf” of “aansteller” vind. Dat zit er wel echt ingebakken. Toch merk ik dat, nu ik me meer omring met de juiste mensen, ik niet word veroordeeld en dat er wél begrip en steun is. Daardoor voel ik me sterker dan ooit. En bovendien: als de ander wel een negatief oordeel over mij heeft, zegt dat vaak meer over die persoon dan over mij. Daar probeer ik mezelf dagelijks aan te herinneren.

De belangrijkste les die ik afgelopen jaar dus heb geleerd: “goede” mensen hoeven niet altijd per se “mijn” mensen te zijn. Ik hoef me niet meer schuldig te voelen als ik niet wil afspreken met iemand, ook al is die persoon nog zo aardig, lief en leuk. Ik mag meer luisteren naar mijn (onderbuik)gevoel en hoef niet meer rationeel af te wegen of ik me met iemand wil omringen. Mijn hoogsensitiviteit is mijn kracht en vaak weet ik diep van binnen al snel genoeg of iemand bij me past. En als dat niet het geval is, hoef ik me niet meer in bochten te wringen om wél een connectie met die persoon te krijgen. Ik zie nu in dat dat superveel energie kost en dat is niet de moeite waard.

Kiezen voor mijzelf

Die strenge stemmetjes in mijn hoofd die ik aan het begin noemde zijn er zeker nog wel, maar ik ben me er meer bewust van. Daardoor laat ik me er niet altijd meer door meeslepen. Wat mij op zo’n moment helpt, is mijn ogen sluiten en stilstaan bij wat er gebeurt in mijn lichaam. Zo kom ik weer dichter bij mijn gevoel en mijn kern.

Momenteel heb ik een select groepje met losse vrienden met wie ik omga. En dat is genoeg. Ik ga nu voor kwaliteit in plaats van kwantiteit en ben meer kritisch. Voel ik me goed bij/door de ander, kan ik mezelf zijn en geeft het samenzijn me energie? Dan zit het goed. Ik wil mezelf niet meer wegcijferen voor de ander. Want dat is geen vriendschap; dat is weggaan bij jezelf. En dat is voor mij nu écht verleden tijd.

Dit zomerreflectie-blog is geschreven door Lotte.
Lees hier het overzichtsblog.

Please follow and like us: