Subtiele waarneming
Een belangrijk deel van de definitie van hoogsensitiviteit is het waarnemen van subtiele signalen uit hun omgeving. Vervolgens verwerken HSP die informatie diepgaander en hun reactie is intenser. Maar er is nog relatief weinig onderzoek gedaan naar de feitelijke verschillen in waarnemen tussen hoogsensitieve en niet-hoogsensitieve mensen. Hoe blijkt dat subtieler waarnemen bijvoorbeeld? Geldt dat voor alle zintuigen? Op dat onderwerp is nog veel te onderzoeken.
Geluid
Daarom is het onderzoek van Williams en collega’s belangrijk. Hun doel was te testen of hoogsensitiviteit samenhangt met het accuraat kunnen herkennen van geluiden. Specifieker; herkennen HSP beter auditieve stimuli die verslechterd zijn en daardoor ambigue (multi-interpreteerbaar) zijn geworden. Per personen verschilt de waarneming van ambigue stimuli vaak. Dit onderzoek geeft daardoor zicht op de vraag of HSP anders interpreteren of scherper waarnemen.
Experiment
Hun experiment bestaat uit het luisteren naar zes woorden van twee lettergrepen (Boris, No-Where, Harvey, Go-Back, Igor en Hilda). Die werden op vier keer de normale snelheid afgespeeld via twee stereokanalen. Vanuit die twee luidsprekers hoort de deelnemer tegelijkertijd verschillende woorden, waardoor hij niet bestaande woorden kan waarnemen in de geluidstroom. Sommige deelnemers zijn in staat tevens de originele woorden te herkennen.
Misinterpretatie
Vijftig Engelse mannen en vrouwen deden mee aan dit experiment. Variërend in leeftijd van 20 tot 57 jaar. Zowel HSP als niet-hoogsensitieve mensen. De onderzoeker wilden weten hoeveel van de zes versneld afgespeelde woorden accuraat werden herkend en hoeveel illusoire woorden werden gehoord. Dit laatste heet pareidolia en betekent misperceptie van willekeurige of verslechterde geluiden. In het kort was de vraag of HSP beter horen en dus meer van de werkelijk gesproken woorden herkennen of juist vaker woorden misinterpreteren.
Accurater horen
Gemiddeld hoorden de deelnemers twee juiste woorden en 23 niet gezegde woorden. HSP hoorden meer daadwerkelijk gesproken woorden dan niet-hoogsensitieve deelnemers. Ze horen dus accurater. Het aantal genoemde illusoire woorden lag even hoog. HSP misinterpreteren dus niet vaker (maar ook niet minder) de ambigue stimuli. Het verschil in waarneming dat soms in een situatie ontstaat tussen HSP en niet-hoogsensitieve mensen is dus waarschijnlijk eerder het resultaat van werkelijk waargenomen subtiliteiten en niet van misinterpretaties van de stimuli.
Voordeel
De resultaten van dit onderzoek zijn belangrijk. Het laat zien dat HSP accurater waarnemen. Dat bleek ook uit andere onderzoeken naar subtiele waarneming (zoals Gerstenberg, 2012). HSP zijn dus in het voordeel als het gaat om waarnemen. Dat is vooral voordelig zijn als het om multi-interpreteerbare prikkels gaat. Dan is accuratesse belangrijker, omdat misinterpretatie op de loer ligt. Als het gaat om geluiden dan weten we door dit onderzoek dat HSP accurater ambigue geluiden herkennen.
Bron: Williams, J. M., Carr, M., & Blagrove, M. (2021). Sensory Processing Sensitivity: Associations with the detection of real degraded stimuli, and reporting of illusory stimuli and paranormal experiences. Personality and Individual Differences, 177, 110807.
