Elaine Aron schreef in haar eerste boek dat hoogsensitieve mensen vaak eerst denken voordat ze doen. Dit heet gedragsinhibitie. Waar andere mensen direct op een nieuwe situatie af gaan, wachten HSP liever eerst af. Het vermogen om je gedrag af te remmen is echter nog niet vaak onderzocht. Nieuw onderzoek van Alexandra Hoffmann en haar collega’s geeft meer informatie over dit fenomeen.
Onderzoek
Ze lieten 38 studenten de zogenoemde anti-saccade test doen. Hiermee kan je de controle die mensen hebben over hun gedrag testen. De deelnemers krijgen namelijk een plaatje op het beeldscherm te zien, terwijl hun oogbewegingen worden gemonitord, en moeten hun reflex om naar dat plaatje te kijken onderdrukken. In plaats van naar de afbeelding te kijken dat in hun blikveld verschijnt, moeten ze in tegengestelde richting kijken.
Hoffmann en collega’s gebruikten voor het experiment zowel kleine cirkels als plaatjes van (blije, angstige, verdrietige en neutrale) gezichten. De tijd die een deelnemer nodig had om zijn ogen te richten op de tegenovergestelde plek van de verschenen afbeelding werd gemeten. Verder lieten ze de deelnemers de HSP-test invullen, een depressie- en een angst-vragenlijst.
Snellere reactie
Uit de resultaten blijkt dat hoogsensitieve deelnemers sneller reageerden dan niet-hoogsensitieve deelnemers. Zij hadden sneller hun ogen gericht op de tegenovergestelde plek van waar het gezicht op het beeldscherm verscheen. Dat betekent dat ze hun reflex om naar de afbeelding te kijken beter onder controle hadden dan niet-hoogsensitieve mensen.
Dit verschil was overigens niet zichtbaar bij de experimenten met de cirkels. Alle respondenten hadden meer tijd nodig om correct op de cirkels te reageren vergeleken met de gezichten. HSP scoorden daarop niet beter of slechter dan anderen.
Gezichten
Met name als het gaat om gezichten, waarin ook emotioneel getinte informatie zit, is het verschil tussen HSP en niet-HSP dus groot. Dat komt waarschijnlijk door de sterkere breinactivatie in empathie-gebieden. De onderzoekers vermoeden dat HSP daardoor de informatie van gezichten sneller cognitief verwerken en daardoor ook sneller in staat zijn hun reflexmatige gedrag tegen te houden bij gezichten. In het onderzoek bleken deze resultaten nog sterker te gelden als het ging om verdrietige gezichten. Uit eerder onderzoek van Acevedo (2014) bleek ook al dat de breinactivatie groter is als HSP kijken naar verdrietige gezichten. Het verdriet van anderen triggert kennelijk snelle verwerking van alle stimuli.
Conclusie
Dit is één van de eerste onderzoeken die gedragsinhibitie bij HSP test. De belangrijkste conclusies zijn dat hoogsensitieve mensen emotionele informatie (gezichten) sneller verwerken en beter in staat zijn hun gedrag te sturen. Ze zijn beter in staat hun reflexen tegen te houden en dat is een vaardigheid die in verschillende situaties heel handig kan zijn.
Bron: Hoffmann, A., Marhenke, R., & Sachse, P. (2022). Sensory processing sensitivity predicts performance in an emotional antisaccade paradigm. Acta Psychologica, 222, 103463.
