Antropomorfisme is het toekennen van menselijke eigenschappen aan niet-menselijke wezens. Het is een aangeboren en automatisch proces. We zien gezichten in wolken of bomen. Op de stem Siri reageren veel mensen alsof het een mens is. En met de dierenkarakters uit de “Donald Duck” leven we intens mee.

Band met menselijk geworden voorwerpen

In reclames wordt dit fenomeen ook gebruikt. Als je producten als menselijk gaat zien, voel je er sneller een band mee. Denk bijvoorbeeld aan de M&M-mannetjes, of de dierfiguurtjes van de Kellog’s ontbijtgranen. Uit onderzoek blijkt dat als we consumentenproducten antropomorfiseren (oftewel als menselijk gaan zien) we makkelijker onze zelfcontrole verliezen, meer zullen consumeren en ook meer voor producten willen betalen. Belangrijk dus om dit proces te leren doorzien. Overigens heeft antropomorfisme ook positieve effecten: van digitale instructie-karakters die we als menselijk zijn gaan zien, leren we meer.

Onderzoek

Worden HSP sterker beïnvloed door geantropomorfiseerde producten? Dat was de vraag in het onderzoek van Yuan en Barlow uit 2021. Het is bekend dat de ene persoon sneller een product als menselijk ziet dan de ander, en dat het effect bij de één sterker kan zijn dan bij de ander. Of dit proces anders verloopt bij hoogsensitieve mensen was echter nog nooit onderzocht.

Ze voerden twee studies uit. Aan de eerste namen 455 mensen deel. De participanten krijgen elk één video te zien van vier verschillende versies van een reclame voor een tablet, die in verschillende mate was bewerkt met antropomorfische kenmerken.  De tablet had bijvoorbeeld een mond, neus, armen of ogen gekregen en liep, zwaaide, sprong of praatte. In de minst bewerkte versie waren slechts verschillende foto’s van de tablet zelf te zien.

Bijna vijfhonderd mensen participeerden aan de tweede studie. Zij kregen vier video’s te zien van vier verschillende producten (een TV, tablet, laptop en camera). Van twee producten de gewone versie en van twee producten een geantropomorfiseerde versie.

In beide studies kregen de deelnemers na de video’s vragen over de mate waarin ze de producten als menselijk zagen (met de Perceived Anthropomorphism Scale), hoeveel ze zouden willen bieden voor het product in dollars en hun mate van hoogsensitiviteit (met de 27-item HSP-schaal van Aron).

HSP antropomorfiseren sterker

Uit het onderzoek blijkt dat HSP producten eerder als menselijk zien. Ze antropomorfiseren de getoonde producten dus sterker. Als je een product als menselijk ziet, voel je er een sterkere band mee, wat kan leiden tot een grotere bereidheid om geld te betalen. Uit het onderzoek bleek dan ook dat mensen die hoog scoorden op antropomorfisme, ook meer bereid waren een hoger bedrag te betalen voor een product. Er is geen directe relatie tussen hoogsensitiviteit en de bereidheid te betalen. Dat betekent dat HSP alleen meer voor een product zullen betalen als ze menselijke karakteristieken in het product zijn gaan zien.

Inlevingsvermogen

Wees je er daarom als HSP van bewust dat jij je inlevingsvermogen ook makkelijk kunt inzetten voor niet-menselijke wezens en dat dat een effect heeft op de manier waarop je geld uit geeft. Vraag je af of je werkelijk dat product wilt of dat je emoties de overhand hebben gekregen bij de aanschaf.

Bron: Yuan, L., & Barlow, J. (2021, January). Sensitive to the Digital Touch? Exploring Sensory Processing Sensitivity and Its Impact on Anthropomorphized Products in E-Commerce. In Proceedings of the 54th Hawaii International Conference on System Sciences (p. 4104).

Esther Bergsma is initiator van Hoogsensitief.NL, sociaalwetenschappelijk onderzoeker, auteur, spreker en trainer. Ze schreef onder andere “Gelukkig Hoogsensitief” en “Het Hoogsensitieve Brein“, waarin zij wetenschappelijke inzichten over hoogsensitiviteit helder vertaalt naar de dagelijkse praktijk. Bekijk haar boeken hier. Ze traint professionals in het beter begrijpen en begeleiden van hoogsensitiviteit. Bekijk hier de opleidingsmogelijkheden.

Please follow and like us: