Is de ene taak op het werk meer overprikkelend dan de andere? We weten dat veel hoogsensitieve mensen dagelijks overprikkeld raken op het werk, maar welke elementen in het werk veroorzaken dat? Zicht hierop helpt bij het samenstellen van een geschikt takenpakket voor hoogsensitieve mensen. Het helpt HSP zelf ook bij het indelen van hun dag: de stressvolle taken kunnen dan afgewisseld worden door minder stresserende taken.
Overprikkeling op het werk
In dit blog kon je lezen dat bijna de helft van de hoogsensitieve mensen elke dag één of meerdere keren overprikkeld raakt. Vooral negatieve sociale situaties worden als overprikkelend ervaren (lees hier verder). Pas op nummer 9 komt de eerste taak.
Veel tegelijk
De eerst genoemde taak in het lijstje “Waardoor raak je overprikkeld op je werk?” is ‘veel telefoontjes krijgen’. 62% zegt daarvan overprikkeld te raken. Daarmee is het de nummer 9 van het lijstje (in de onderstaande tabel zijn alleen nummer 9 t/m 18 weergegeven). ‘Veel taken tegelijk moeten doen’ wordt even vaak genoemd.
Welke taken zijn overprikkelend?
De antwoorden op de vraag “Waardoor raak je overprikkeld op het werk?” kunnen ingedeeld worden in sociale situaties, werkomgeving en taken. De taken worden zo vaak genoemd:
Veel telefoontjes krijgen (62%)
Veel taken tegelijk moeten doen (61%)
Veel mails moeten afhandelen (48%)
Een presentatie geven (42%)
Een vergadering leiden (40%)
Deadline halen (39%)
Vergadering bijwonen (35%)
Moeilijke taak (21%)
Presentatie bijwonen (17%)
Slechts 20% vindt een moeilijke taak overprikkelend. Hieruit blijkt dat een ingewikkeld vraagstuk oplossen minder zwaar is dan het afhandelen van veel taken tegelijk. Als er op verschillende fronten tegelijk een beroep op hoogsensitieve mensen wordt gedaan, moeten ze te vaak schakelen en daar zit de moeilijkheid.
Schakelen
Schakelen kost veel energie omdat elke taak, elke vraag, elke opdracht door het hoogsensitieve brein intensief benaderd wordt. Ze beoordelen de informatie die binnenkomt namelijk op hoe dit samenhangt met wat ze al weten, welke risico’s het oplevert en welke acties wenselijk zijn. Uit hersenonderzoek uitgevoerd onder leiding van Jagiellowisz (2010) is dat ook te zien. Er zijn veel meer hersengebieden actief bij hoogsensitieve mensen dan bij niet-hoogsensitieve mensen die dezelfde taak uitvoeren. Omdat de uitvoering van een taak zo intens is, kan er maar een beperkt aantal tegelijk uitgevoerd worden. Veel HSP raken prikkelbaar en voelen zich opgejaagd als ze veel tegelijk moeten doen (84%).
Moeilijk
Is er één taak te doen, dan maakt het dus niet uit of die heel moeilijk is. De complexiteit is veel minder belastend dan het moeten schakelen van het één naar het ander. Die staat dan ook onderaan in het lijstje. Geef hoogsensitieve mensen liever een moeilijke taak, dan veel verschillende taken tegelijkertijd. Uit onderzoek blijkt ook dat ze beter presteren bij moeilijke taken. Zowel Jagiellowisz als Gerstenberg onderzochten de verschillen tussen hoogsensitieve en niet-hoogsensitieve mensen bij het uitvoeren van taken. Hoogsensitieve mensen bleken hoger te scoren en sneller te reageren (zie dit blog over Wetenschap). Dat tijdsdruk minder stresserend is, blijkt ook uit mijn onderzoek. Slechts 39% ervaart het moeten halen van een deadline als overprikkelend. Dit komt overeen met wat de bevindingen in dit blog over tijdsdruk.
Eigen tempo
De reden dat veel mails afhandelen minder vaak als overprikkelend wordt ervaren dan veel telefoontjes afhandelen, komt doordat bij het afhandelen van mails je nog even een korte pauze in kunt lassen. Je kunt dat in je eigen tempo doen. Telefoontjes daarentegen blijven gewoon komen en moeten direct worden afgehandeld. Daarnaast speelt een rol dat er bij telefoongesprekken direct contact is met de ander, waardoor meer signalen binnenkomen dan via de mail.
In totaal konden de respondenten uit 26 werkgerelateerde situaties kiezen welke ze als overprikkelend ervoeren. Dit zijn de elf minst overprikkelende situaties:
In de aandacht
Dat een presentatie geven als overprikkelend wordt gezien is niet zo opvallend. Voor veel mensen is dit spannend. En HSP vinden, over het algemeen, in de belangstelling staan nog onplezieriger. In dat opzicht is het aantal van 42% dat het als overprikkelend ervaart, relatief laag. Ik had verwacht dat dit veel hoger zou scoren. De meer introverte hoogsensitieve personen blijken dit wat vaker moeilijk te vinden (daar ga ik in een volgend blog verder op in).
Vergadering
Een vergadering leiden is ongeveer even overprikkelend als een presentatie geven. Maar wat opvallend is, is dat een vergadering bijwonen ook door ruim een derde als overprikkelend wordt ervaren. Hoogsensitieve mensen voelen zich in een vergadering vaak niet op hun gemak, omdat ze zowel alle sociale prikkels binnenkrijgen, als zich druk maken om hun eigen inbreng in de vergadering. “Wat moet ik zeggen? Wanneer breng ik het in? Wat als ik onderbroken wordt? Wat zullen de reacties zijn?”
Aanwezig zijn bij presentaties is veel passiever. Daar wordt geen eigen inbreng verwacht. Dat wordt dan ook door slechts 17% van de hoogsensitieve personen als overprikkelend ervaren en scoort daarmee het laagst van het lijstje.
Voorbode voor ziektes
Overprikkeld raken is onplezierig. Het geeft op fysiek, emotioneel en mentaal niveau klachten. In het volgende blog ga ik daar verder op in. Houden die klachten lang aan, of keren ze steeds terug, dan kan het ook ernstiger gevolgen hebben. Overprikkeling is eigenlijk gewoon stress. De onplezierige vorm van stress. Het stadium waarin het je niet meer helpt om te presteren, maar die waarin je teveel van je systeem vraagt. En stress, zo weten we uit vele onderzoeken, kan tot allerlei ziektes leiden. In de volgende blogs ga ik daar verder op in.
