Regelmatig verschijnen er artikelen over de lastige combinatie van hoogsensitief én ondernemend zijn (HSP/HSS). Uit mijn onderzoek blijkt echter dat juist de combinatie hoogsensitief en terughoudend zijn meer problemen geeft.
Uitdagingen opzoeken
Een High Sensation Seeker (HSS) zoekt steeds nieuwe uitdagingen. In het Nederlands noemen we deze eigenschap sensatiezucht. Als je die eigenschap hebt, zoek je sensaties op om je goed te voelen. Je houdt ervan steeds nieuwe dingen uit te proberen. Dat kunnen extreme dingen zijn, zoals bungeejumpen, maar ook elk half jaar een nieuwe sport of hobby willen doen. Hoogsensitieve mensen met deze eigenschap raken snel overprikkeld, zoeken dan rust, maar kunnen niet lang stil blijven zitten. Zonder nieuwe ervaringen voelen ze zich ongelukkig. Met één voet op de rem en één op het gaspedaal, zo wordt die combinatie wel omschreven.
Terughoudend
Uit mijn onderzoek onder hoogsensitieve kinderen en volwassenen blijkt dat dit lastig is, maar dat mensen die juist heel laag scoren op sensatiezucht het veel moeilijker hebben. Die mensen noemen we terughoudend. In nieuwe situaties observeren ze eerst uitgebreid. Om vervolgens vaak toch niet mee te doen. Je ziet dit op vakantie bij hoogsensitieve kinderen met deze eigenschap. Ze kijken van een afstandje naar spelende kinderen, maar zoeken geen aansluiting. Pas op de laatste dag durven ze toenadering te zoeken. Die terughoudendheid laten ze ook zien als het gaat om nieuwe hobby’s of taken die moeilijk lijken.
Cijfers over de verdeling van deze eigenschappen waren er tot voor kort niet. Mijn onderzoek geeft hier meer zicht op. Van de hoogsensitieve kinderen heeft ongeveer 18% een sterke sensatiezucht en ongeveer 15% een sterke terughoudendheid. Zie tabel.
Weinig zelfvertrouwen
Hoewel altijd veel aandacht uitgaat naar de combinatie HSP/HSS blijken de mensen die terughoudend zijn een lager zelfbeeld te hebben en dat beïnvloedt hun welzijn op veel vlakken. Onder hoogsensitieve kinderen is het zelfbeeld sowieso al laag. De helft van de kinderen heeft weinig zelfvertrouwen. Terughoudende kinderen scoren veel lager: 75% heeft weinig zelfvertrouwen. De hoogsensitieve kinderen die ook sensatiezoekers zijn scoren duidelijk beter: van hen heeft 33% weinig zelfvertrouwen.
Doen geeft vertrouwen
Onder volwassenen is hetzelfde te constateren. De meer ondernemende hsp-ers ervaren minder problemen en hebben meer zelfvertrouwen. Waarschijnlijk krijg je door ‘doen’ en ‘ondernemen’ een prettig gevoel over jezelf en daardoor meer zelfvertrouwen.
Over de drempel
Help hoogsensitieve, terughoudende kinderen om stappen te zetten in hun ontwikkeling. Alles lijkt eng voor hen. Activiteiten niet doen kan hen echter sociaal buiten spel zetten en bovendien hun faalangst vergroten. Bespreek welk stapje ze wel willen zetten en onder welke voorwaarden. Meteen meedoen met een groep onbekende kinderen is veel te eng. Maar vijf minuten meedoen, terwijl papa in de buurt is, is misschien wel te overzien. Laat je kind nadenken over hoe het iets wél kan doen om zijn probleemoplossend vermogen te stimuleren. Prijs hem om zijn pogingen. Juist deze kinderen moeten leren dat je fouten mag maken. Dat vermindert hun faalangst. En maakt het steeds makkelijker spannende activiteiten toch te proberen.
Sociaal
Terughoudende hoogsensitieve volwassenen geven vaak aan dat hun sociale leven niet is zoals ze zouden willen. Ze missen iemand bij wie ze echt zichzelf kunnen zijn. Voor hoogsensitieve mensen is diepgang in gesprekken belangrijk. En dat vind je niet zomaar. Wanneer je terughoudend bent, is nieuwe contacten leggen zeker lastig. Vaak levert dit een deuk in je zelfvertrouwen op. Realiseer je dat het gebrek aan contact niets zegt over jou als persoon. Zoek op die plaatsen waar je gelijkgestemde mensen zou kunnen vinden. Uit onderzoek blijkt dat voor introverte mensen (die oververtegenwoordigd zijn onder terughoudende, hoogsensitieve mensen) sociale media een prettige manier zijn om contact te leggen. Wellicht zijn er groepen (op Facebook) waar je je thuis voelt. De resultaten uit mijn onderzoek maken in ieder geval duidelijk dat het de moeite loont toch die contacten waar je behoefte aan hebt op te zoeken.
Hallo ik ben op zoek naar informatie over HSS bij de pubertijd zo rond de leeftijd vanaf 17 jaar kan daar niet echt iets specifieks over vinden. Mijn zoon heeft ASS zegt men maar ik geloof daar niet in want hij is erg sociaal wat niet bij het plaatje ass past daarnaast is er ADD geconstateerd. Hij is nu 18 en zit letterlijk tussen wal en schip .vandaar dat ik op zoek ben naar informatie.
Mvg marion
Beste Marion, sensatiezucht icm hoogsensitiviteit is inderdaad een bijzondere categorie. Het lijkt atypisch voor hsp, maar het kan er wel degelijk zijn. Inderdaad als een kind sociaal is en inlevingsvermogen heeft, kun je ASS al uitsluiten. Toch wordt nog wel eens onterecht die diagnose worden gesteld door de systematiek van de DSM. In mijn boek “Hoogsensitieve kinderen” vind je daar veel meer informatie over.