“Een kinderkamer met aandacht voor prikkelverwerking? Dan is de kamer zeker heel saai met vooral wit” hoor ik steeds. Absoluut niet! Saai gaat het zeker niet zijn. Het is juist de bedoeling dat de kamer passend is voor het kind zodat het kind zich daar helemaal zichzelf voelt. Alle muren wit betekent niet gelijk dat het een rustige kamer is. Een witte muur kan soms zelfs ‘harder’ overkomen dan een zacht kleurtje. Vooral een vierkante ruimte met muren van hetzelfde materiaal, allemaal in het wit, kan kil zijn. Dus waarom niet een beetje spelen met kleur (of materiaal!) om weer evenwicht te krijgen in de ruimte. Het gaat erom dat het in balans is en net dat beetje extra aandacht voor de slaapkamer gaat zorgen voor een betere nachtrust.
Waarom is aandacht voor prikkelverwerking zo belangrijk in de slaapkamer?
Wat zijn er een hoop prikkels, verwachtingen en twijfels op een dag. Het zijn niet alleen de prikkels vanuit de zintuigen die binnen komen maar hoogsensitieve kinderen zijn ook sterk gevoelig voor emotionele prikkels. Zij voelen anderen feilloos aan en pakken verwachtingen van anderen sterk op. Omdat zij deze prikkels diepgaand verwerken kost dit een hoop energie. Stel je maar eens voor: de verwachtingen van andere mensen, je hoort gelach en je weet nog steeds niet waarom, veranderingen die hebben plaats gevonden..
Dit wordt allemaal verwerkt in de nacht. Het is het moment dat we groeien, dromen, het lichaam rust neemt, de gebeurtenissen van de dag verwerkt worden en waar we weer vrolijk en energiek wakker worden. De slaapkamer is dé plek voor rust en de plek waar we volledig onszelf kunnen zijn. Zonder verwachtingen van anderen of ongewenste prikkels.
Hoe fijn zou het zijn als op deze plek rekening gehouden is met prikkelverwerking? Waardoor het echt een ruimte wordt om te ontspannen en te verwerken.
Emotionele prikkels
Ik sprak laatst een ouder die aangaf dat haar dochter zo’n last had van stress om haar huiswerk, ze kon er niet door slapen. We bekeken haar slaapkamer en er viel al snel iets op. Haar bureau was netjes opgeruimd, op twee hoeken lag een nette stapel. Eén met taakjes die nog gedaan moesten worden, en één met taakjes die al af waren. Dit bureau was te zien vanaf haar bed.
Toetsen, huiswerk (wat nog niet af is) of docenten zorgen regelmatig voor stress, onrust of slapeloosheid. Deze gedachten zijn niet gewenst voordat je gaat slapen. Pas als je kalm bent kun je in slaap vallen. Hoe meer stressgedachten, hoe langer het duurt voordat je in slaap valt. Misschien ken je het moment dat je klaar bent met werk, je laptop dicht doet, deze opbergt en dan de deur uitloopt. De deur valt dicht en het werk schuift letterlijk van je af. Het letterlijke afsluiten van je werk helpt om werk op werk te laten en je werkgedachten los te laten. Kun je je voorstellen dat je je werk vanuit je bed in de slaapkamer ziet liggen? Wat als dit hetzelfde werkt met het schoolwerk van de kinderen?
Prikkels vanuit zintuigen
Bij een kamer gaat het er niet alleen om dat het er mooi uit ziet, maar ook dat het goed klinkt, ruikt en voelt. Voor alle zintuigen moet er een balans zijn.
Tast: Kinderen horen vaak genoeg: “niet aanraken” als ze hun handjes weer eens op het televisiescherm zetten of als we met ze in een winkel lopen. Maar het is zo aantrekkelijk om alles even aan te raken en te voelen hoe het voelt. In de slaapkamer kan dit allemaal! Dus laten we vooral verschillende materialen gebruiken zodat het tastzintuig geprikkeld wordt. Niet alleen sensomotorisch speelgoed (een stressbal, tangel of kinesti zand) is een uitkomst maar ook de muur, zachte dekens, kussens of kleden, mandjes, vaasjes etc.
Visueel: Warme kleuren geven energie, koele kleuren geven rust. Dit is een belangrijk gegeven bij het kiezen van kleuren voor de slaapkamer. Je kan warme kleuren herkennen aan een gele of rode ondertoon, koele kleuren hebben een grijze ondertoon. Daarnaast wordt elk voorwerp in de ruimte geregistreerd door je hersenen soms bewust, soms onbewust. Zelfs als de kamer al jaren hetzelfde is. Door naar de visuele prikkels te kijken vanuit kleuren, de hoeveelheid spullen en de indeling hiervan kan er eenheid gecreëerd worden. De eenheid geeft een gevoel van rust. Het registreren van de ruimte kost dan minder energie.
Auditief: Voorkom een echo! Je hebt vast wel eens in een lege ruimte gestaan en daar begonnen met praten. Zo niet, probeer maar eens! Je ervaart de echo. Ik kan daar niet lang in staan omdat ik het een heel naar geluid vind. In een slaapkamer (of eigenlijk overal) wil je een echo zien te vermijden. Dit kun je doen door zware stoffen gordijnen te gebruiken of door een kleed(je) neer te leggen bijvoorbeeld. Bijkomend voordeel van het kleed is dat het ook tastprikkels geeft. Heerlijk om vanuit je bed met je blote voeten op het zachte kleed te kunnen stappen.
Geur: De geur in een ruimte is erg belangrijk. Het kan zowel voor een aangenaam gevoel zorgen als een naar gevoel. Hiervoor is het belangrijk dat het raam zo af en toe open gaat. Afhankelijk van de verwerking van de geurprikkel van jouw kind kan een sterk geurend wasmiddel te sterk zijn of juist voor ontspanning zorgen.
Lichaamsgevoel: Al wel eens gehoord van diepe druk? Het gewicht van bijvoorbeeld een verzwaringsdeken of verzwaringskussen geeft druk wat een ontspannend gevoel geeft. Je kunt het kussen op je schoot leggen tijdens het maken van huiswerk of je kunt onder de deken gaan liggen als papa of mama een verhaaltje voorleest. De ontspanning door de druk maakt dat je makkelijker in slaap kunt vallen.
Ervaren
Bespreek eens met je kind alle prikkels die jullie waarnemen. Wat hoor je allemaal als je gaat slapen? Wat zie je allemaal? Wat voel je allemaal? Wat ruik je allemaal? Als jouw kind gevoelig is voor prikkels is dit een goede manier om erachter te komen of jouw kind bijzondere dingen opvalt. Stel dat jouw kind erg last heeft van alle schaduwen op de muur die hij ziet, de naadjes van de deken of het kussen voelt, of een tikkende klok van de ruimte naast zijn slaapkamer hoort dan kun je hier iets mee doen. We kunnen erachter komen wat kinderen ervaren door het ze zelf te vragen. Wellicht ontdek je iets nieuws.
Aandacht voor de kinderkamer
Het blijft aantrekkelijk, vooral voor kinderen, om hun hele verzameling vol spullen uit te stallen. Maar rust geeft het niet. Een overzichtelijke ruimte waar de functie slapen centraal staat werkt beter. Opruimen voelt niet als opruimen als alles een eigen plekje heeft, dan is het een kwestie van terugleggen op zijn plek. Deze duidelijkheid neemt ook een flink aantal keuzes weg. Soms moeten we ze daar een handje bij helpen. Verandering is niet altijd leuk, samen kom je er wel.
Helen Schaap (1993) is coach met een specialisme op de leefomgeving. Na haar ervaring bij een Autismecentrum heeft ze gezien dat aanpassingen in de leefomgeving van grote invloed kunnen zijn. Zij zet zich nu in om bij gezinnen thuis, maar ook bij zorgorganisaties en scholen advies te geven over de inrichting van ruimtes. Elke maand selecteert Helen 2 personen voor een gratis 1 op 1 telefonisch consult. Meer hierover vind je op eliss.nl. Je vindt daar ook de gratis download: “De 10 meest gemaakte fouten in de kinderkamer”.
