Hoogsensitieve kinderen hebben extra behoefte aan rust: ze merken veel op, verwerken informatie dieper, zijn sneller overprikkeld en gevoelig voor een ‘druk hoofd vol gedachten’.
Leren om voor jezelf rust te nemen is een belangrijke vaardigheid voor kinderen om met hoogsensitiviteit gedurende de (school)dag om te kunnen gaan.
Wat zijn rustmomenten? Welke invloed hebben zij op leren en gedrag? En hoe leer je een kind om rust voor zichzelf te creëren?
De spreekwoordelijke emmer op tijd legen
Slapen is het belangrijkste en langste rustmoment van de dag. Tijdens je slaap worden o.a. prikkels en informatie verwerkt, je rust uit en laadt weer op voor de volgende dag. Naast je slaap heb je ook voldoende rustmomenten gedurende de dag nodig. Het op tijd nemen van een rustmoment zorgt ervoor dat de spreekwoordelijke emmer (gevuld met prikkels en informatie) niet overloopt.
Uit het raam staren, even niets hoeven, gedachten die mogen afdwalen zijn voorbeelden van rustmomenten. Momenten waarop je aandacht nergens specifiek op gericht is.
Bij hoogsensitieve kinderen is de emmer snel(ler) vol, zij zijn extra gebaat bij voldoende momenten van rust om prikkels en informatie te verwerken om zich staande te kunnen houden tijdens een (school)dag vol prikkels.
Als je ontspannen bent zit je beter in je vel, je kunt je beter concentreren en het helpt ook bij gedrag: boosheid, angst of verdriet lopen minder op als de emmer op tijd wordt geleegd tijdens een rustmoment.
Rustmomenten in de klas
Even uit het raam staren, met 30 kinderen in een volle schoolklas tegelijk, dat gaat natuurlijk niet. Daarom zijn ontspanningsoefeningen een heel handig hulpmiddel. Een korte oefening waarbij je bijvoorbeeld op je adem let, of juist even je lijf zachtjes los beweegt of een visualisatie waarbij je denkt aan een fijn vakantiemoment. Kinderen zeggen zelf na het doen van een ontspanningsoefening: ‘ik voel mij rustiger in mijn hoofd’.
Leerkrachten hebben allemaal wel enkele ‘energizers’ of ‘tussendoor spelletjes’ die zo uit de mouw geschud kunnen worden. Een ontspanningsoefening ontbreekt vaak nog hierbij.
Een moment om zo’n ontspanningsoefening in te zetten is bijvoorbeeld na het buiten spelen: er is vanalles gebeurd op het schoolplein. Door na het buiten spelen een korte ontspanningsoefening te doen, geef je kinderen de tijd om te verwerken en te schakelen naar het leren in de klas.
Rustvaardigheid: dagelijks toepassen
Door dagelijks ontspanningsoefeningen te doen, leer je een kind een nieuwe vaardigheid. Misschien kan een kind zelfs al zelf gaan opmerken wanneer zijn of haar ‘hoofd vol loopt’. Als leerkracht of ouder kun je dit ook aan zien komen. Bijvoorbeeld als je ziet dat een hoogsensitief kind steeds bozer wordt, of juist steeds stiller wordt. Hoe vaker je ontspanningsoefeningen doet, hoe makkelijker het wordt om het oog van de storm (bij onrust en overprikkeling) te vinden en weer rust te ervaren.
Door dagelijks korte ontspanningsoefeningen te doen leer je kinderen dus een vaardigheid om met hun hoogsensitiviteit om te gaan. Een vaardigheid die ook latere leeftijd heel waardevol is!
Ook thuis
Natuurlijk kun je ook thuis dagelijks een ontspanningsoefening samen doen. Een korte massage, voor het slapengaan een knuffel op je buik neerleggen en rustig de knuffel met je buikadem op en neer laten gaan of even je hele lijf lekker schudden en daarna je ogen dicht doen en navoelen wat het schudden heeft gedaan in je lijf zijn een paar voorbeelden van oefeningen.
10 seconden rustmoment
Nog een voorbeeld van een ontspanningsoefening is het ’10 seconden rustmoment’. Een praktische oefening die op ieder moment en op iedere plek gedaan kan worden. Tel in gedachten tot tien en doe het volgende:
1,2 Zet je voeten stevig op de grond
3,4,5 Adem in door je neus
6,7,8 Adem weer uit door je neus (zuchten mag ook)
9, 10 Glimlach J
Dit rustmoment kun je ook bekijken op YouTube of gratis poster ervan downloaden.
Kortom, door het inbouwen van voldoende rustmomenten gedurende de dag én door hoogsensitieve kinderen zelf te leren hóe ze rust voor zich zelf kunnen creëren geef je kinderen handvatten om om te gaan met hun hoogsensitiviteit. Zodat zij beter tot leren komen, hun gedrag kunnen regulieren en er ruimte ontstaat om juist de talenten van hoogsensitiviteit te laten stralen!
Wendy de Groot is oprichter van Rustmoment in de klas.nl. In deze podcast spreekt ze verschillende gasten luisteraars te inspireren om (meer) rustmomenten met kinderen te nemen door inspiratie, praktische tips, meteen toepasbare oefeningen en (brein)kennis te delen. Meer weten? Esther Bergsma vertelt over hoogsensitiviteit en de rol van rust in de ‘Rustmoment in de klas – Podcast’.
