Gelukkig merk je zelfs als hoogsensitief persoon niet alles op. Soms gaan de geluiden op de werkplek gewoon aan je voorbij. In een ander geval merk je de situatie wel op, je hoort bijvoorbeeld mensen praten, maar je hebt er geen last van. Het beïnvloedt je functioneren niet. Andere situaties zijn zo indringend dat ze wel effect hebben op je prestaties. Je kunt je bijvoorbeeld minder goed concentreren door de gesprekken van collega’s. In het uiterste geval lukt het zelfs helemaal niet meer om te functioneren; de situatie is onwerkbaar.
Te veel last
Van welke situaties op het werk hebben hoogsensitieve mensen last? Dat was een belangrijke onderzoeksvraag. Van 17 verschillende situaties hebben respondenten aangegeven of ze er wel of geen last van ervaren. Of dat de situatie misschien onwerkbaar voor hen is.
Twee situaties springen eruit. De helft (!) van de HSP heeft een slechte sfeer en betekenisloos werk aangekruist als onwerkbaar. Als sprake is van een slechte sfeer of betekenisloos werk, lukt het de helft van de hoogsensitieve werknemers dus niet meer om te functioneren. De andere helft heeft er last van, maar kan nog wel werken als het gaat om een slechte sfeer (waar je over kunt lezen in dit blog). Dit blog gaat verder in op betekenisloos werk en de nummer drie waar hoogsensitieve mensen veel last van ondervinden.
Betekenisloos werk
Betekenisloos werk is voor 50% van de hoogsensitieve mensen onwerkbaar. Daarmee staat het op de tweede plaats. Een derde (35%) ervaart het als last. Slechts 10% heeft er geen last van als er sprake is van betekenisloos werk. Die resultaten bevestigen het beeld dat het voor hoogsensitieve mensen belangrijk is een meerwaarde te leveren. Het gaat hen minder om de materiële en meer om de ideële kanten.
Een hoog salaris, doorgroeimogelijkheden of flexibele werktijden zijn vele malen minder relevant dan het gevoel een bijdrage te leveren aan de maatschappij. Op de vraag wat noodzakelijk is om goed te kunnen functioneren (de omgekeerde vraag dus), noemt dan ook de helft ‘betekenisvol werk’ – direct achter ‘goede sfeer’ en ‘genoeg vrije tijd’.
Voor hoogbegaafde HSP blijkt dit punt zelfs nog vaker belangrijk te zijn. Zij zetten betekenisloos werk op 1 als het gaat om onwerkbare situaties.
Eigen invulling
Zelf invulling kunnen geven aan je werk geeft je controle en autonomie. In de literatuur rondom burn-out (Schaufeli, 2013) blijkt autonomie keer op keer één van de belangrijkste aspecten te zijn om gezond en goed te kunnen functioneren.
Als er geen eigen invulling van het werk mogelijk is, is dat voor 41% van de hoogsensitieve mensen onwerkbaar. Zij hebben het nodig zelf invloed uit te kunnen oefenen op hun werk. Ze willen hun professionaliteit toe kunnen passen, door eigen beslissingen te nemen in complexe situaties. Ook invloed uit kunnen oefenen op de volgorde waarin je taken verricht, is belangrijk voor de gezondheid op het werk. Mensen die weinig invloed hebben op het uitoefenen van hun werk, zoals bijvoorbeeld receptionistes of lopende band medewerkers, hebben meer kans op een burn-out (Schaufeli, 2013)
Een gebrek aan autonomie is dus voor twee op de vijf dus onwerkbaar. Daarnaast heeft de helft last van deze situatie (zie tabel). Slechts 6% heeft er helemaal geen last van als er geen eigen invulling mogelijk is.
Voor hoogsensitieve mensen is autonomie (als we het vanuit de positieve invalshoek bekijken) een belangrijke voorwaarde om goed te kunnen presteren. 96% vindt autonomie belangrijk of zelfs noodzakelijk (43%).
Regels
Hoe het bedrijf omgaat met regels en instructies is nauw verbonden met hoe autonomie geregeld is. Als hoogsensitieve mensen het zo belangrijk vinden om een eigen invulling te kunnen geven, dan hebben zij waarschijnlijk ook last van te veel regels. Dat blijkt inderdaad zo te zijn. Van te veel regels heeft 56% last en 27% vindt dat onwerkbaar. Onduidelijke instructies noemt een kwart als onwerkbaar.
Uit een andere vraag van het onderzoek blijkt dat vrijheid in het werk veel behulpzamer is om goed te presteren, dan duidelijke instructies krijgen (64% vs 48%). Duidelijke regels is slechts voor 28% behulpzaam. Regels zijn dus maar beperkt nuttig in de ogen van HSP en kunnen al snel uitgroeien tot een last. Instructies zijn al wat prettig, maar het liefst hebben zij vrijheid om de eigen professie te kunnen uitvoeren.
Dit hangt samen met twee punten. In de eerste plaats zijn HSP gevoelig voor kritiek. Bij regels hoort vaak controle en dat voelt al snel als kritiek. In de tweede plaats hebben HSP vaak creatieve oplossingen voor problemen. Terwijl regels vaak slechts enkele oplossingen toestaan. Ze moeten zich dan schikken in een volgens hen niet optimale uitvoering van hun werk.
Top 3
Een slechte sfeer wordt dus het vaakst genoemd als onwerkbare situatie, daarna betekenisloos werk en vervolgens een gebrek aan autonomie. Deze punten hebben daarmee op meer HSP invloed dan het werken in een kantoortuin (het volgende blog gaat hierover) of een hoge tijdsdruk.
Meer weten over de resultaten van het internationale en nationale onderzoek dat naar de ervaringen van hoogsensitieve mensen op de werkplek is gedaan? In de webshop is het ebook “HSP en Werk. Alle lessen uit het grootste onderzoek naar hoe HSP gelukkig en gezond blijven” te verkrijgen. 
