Merk je dat je eerder moe en overprikkeld bent dan je mede-studenten? Misschien ben je wel hoogsensitief. En dat heeft ook echt voordelen.
Hoogsensitief
Hoogsensitiviteit is een eigenschap die inhoudt dat je meer prikkels opmerkt, die diepgaand verwerkt en een grotere impact ervaart. Deze eigenschap is aangeboren en komt bij één op de vijf mensen voor en ook onder verschillende diersoorten is 20% hoogsensitief.
Inmiddels zijn circa honderd wetenschappelijke artikelen verschenen over hoogsensitiviteit. Daardoor weten we dat er een genetische basis ligt onder deze eigenschap en dat de omgeving waarin de persoon opgroeit en op dat moment moet functioneren veel invloed heeft op de prestaties en het welbevinden. Hoogsensitieve mensen zijn kortom omgevingsgevoelig.
Hoogsensitieve brein
Het hoogsensitieve brein functioneert anders dan het gemiddelde brein; het merkt meer op en verwerkt die informatie diepgaand. Eén van de opvallende verschillen is de sterke gerichtheid op de sociale context. Dat betekent dat hoogsensitieve studenten de belangen van anderen vaak boven de eigen belangen laten uitgaan. Veel HSP bewegen mee met wat anderen van hen verwachten. Het grote inlevingsvermogen versterkt dit. Dat kan als risico hebben dat HSP studenten meer willen doen dan ze aan kunnen. Hun medestudenten sporten naast hun studie, hebben een bijbaantje, gaan elk weekend naar een feestje en doen extra vakken. Voor HSP is een overvol studentenleven vaak niet goed vol te houden, omdat het brein veel meer energie verbruikt en dus meer hersteltijd nodig heeft.
Overprikkeld raken
Doordat je zoveel waarneemt, ligt overprikkeling elke dag op de loer. Zo kan een college volgen sterk overprikkelend zijn voor HSP. Bijvoorbeeld door alle geluiden tijdens zo’n les; niet alleen de stem van de docent, maar ook het gebrom van de beamer, het getik op de laptops van medestudenten of krakende bankjes. Daarnaast zijn er nog andere zintuigelijke prikkels zoals licht en geur. Verder zijn HSP heel gevoelig voor de emoties van anderen. HSP hebben sterker geactiveerde spiegelneuronen waardoor emoties van anderen luid en duidelijk binnen komen. Te midden van alle medestudenten worden ze soms overweldigend door alle gevoelens van anderen.
En dit is slechts één activiteit. Daarna komen groepsopdrachten, sportactiviteiten, huisdiners en verenigingsfeestjes die ook allemaal hun prikkels meebrengen.
Wil je meer weten over de werking van de hersenen van hoogsensitieve mensen, lees dan “Het hoogsensitieve brein”.
Depressie
Er zijn veel onderzoeken geweest naar de gevolgen van hoogsensitiviteit voor het dagelijks leven. Die onderzoeken richtten zich echter vooral op de nadelen van hoogsensitief zijn. Zo is uit verschillende onderzoeken bekend dat hoogsensitieve studenten relatief vaker depressieve klachten hebben. Maar dit blijkt niet per definitie een risico te zijn. Vooral onder die studenten die een weinig ondersteunende jeugd hebben gehad, komen vaker depressies voor. De HSP studenten die wel gesteund werden, ervaren niet vaker depressies dan de gemiddelde student.
Meer profijt
Gelukkig is er ook steeds meer onderzoek naar de mooie kanten van hoogsensitiviteit (lees bijvoorbeeld ook “Gelukkig Hoogsensitief”). Uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat hoogsensitieve mensen meer profijt halen uit voordelige situaties. Dat blijkt onder andere uit onderzoek naar depressie-interventies. Die interventies hadden vooral effect op HSP-studenten. Een ander onderzoek laat zien dat het verbeteren van emotionele coping depressieve klachten vermindert bij HSP (terwijl dat effect bij niet-hoogsensitieve studenten minder te zien is). Hetzelfde geldt voor fysieke activiteiten zoals wandelen en yoga. Daarvan ervaren HSP ook meer positieve effecten.
Talenten
De eigenschap hoogsensitiviteit kan dus zowel nadelen als voordelen hebben. En de omgeving vergroot die ervaringen uit. Als de omgeving voor een hoogsensitieve student goed is, zullen de positieve kanten meer tot zijn recht komen. Door de werking van het hoogsensitieve brein gaan een aantal talenten je relatief makkelijk af. Als het gaat om studeren, zijn dit hele fijne HSP-talenten:
– Een grote mate van zelfreflectie, waardoor het lerend vermogen groot is;
– Een groot verantwoordelijkheidsgevoel, waardoor groepsopdrachten met veel loyaliteit aangepakt worden;
– Veel inlevingsvermogen; wat richting mede-studenten, maar ook voor toekomstige patiënten of opdrachtgevers een grote meerwaarde is;
– Weloverwogenheid; waardoor besluiten vaak niet over één nacht ijs gaan;
– Creatief kunnen denken; waardoor oplossingen uniek en inzichten verrassend kunnen zijn.
Vooral door dat laatste talent kan je excelleren in je studie. Verscheidene HSP-studenten vallen op door de creatieve invulling van hun opdrachten. Soms creatief in de kunstzinnige vorm, door bijvoorbeeld een prachtige vormgeving. Soms in de vorm van een verrassende denkrichting voor het vraagstuk waarmee je bezig bent.
In een groot onderzoek onder ruim 1800 HSP vroegen we waar zij zelf het meest profijt van hadden ondervonden tijdens hun studie.
Zie de infographic hiernaast. In dat lijstje staat aandacht voor details helemaal bovenaan. Daaronder zelfreflectie, grote geheel zien, creatief denken en verantwoordelijkheidsgevoel.
Balans
Die talenten kunnen pas tot uiting komen als je lichaam in balans is. Als je jezelf oplegt dat je hetzelfde moet kunnen als je mede-studenten, loop je jezelf voorbij. Door een te vol dagprogramma heb je te weinig hersteltijd. Je zult je (zowel fysiek als mentaal) steeds vermoeider gaan voelen. Tot een burn-out of depressie op de loer ligt. Zorg daarom als hooggevoelige student voor voldoende rust gedurende je studieweek. Kies voor activiteiten waar jij blij van wordt (in plaats van klakkeloos te doen wat je medestudenten ook doen). Als je goed in je vel zit, kan je het optimale uit je HSP-talenten halen.
Esther Bergsma is initiator van Hoogsensitief.NL. Ze schreef 5 boeken, waaronder “Het Hoogsensitieve Brein“ en “Gelukkig Hoogsensitief” en wil door wetenschappelijk onderbouwde informatie Hoogsensitiviteit verder (laten) verkennen, herkennen en erkennen. Ze is keynote spreker en traint professionals in het beter begrijpen en begeleiden van hoogsensitieve mensen en kinderen.
