Hoogsensitiviteit is een intrigerende eigenschap die we naast andere eigenschappen hebben. Het begrijpen van de combinatie van onze eigenschappen helpt ons onszelf beter te begrijpen. Sommige mensen zijn niet alleen hoogsensitief, maar hebben ook de eigenschap sensatie zoeken. Sensatiezoekers, ook wel bekend als High Sensation Seekers (HSS), zijn individuen die op zoek zijn naar nieuwe en intense ervaringen om zich goed te voelen. De combinatie van HSP met HSS is uitdagend. Er was tot nu toe nog weinig onderzoek naar hoe vaak deze combinatie voor komt.
Sensatie zoeken
In 1994 introduceerde Zuckerman de eigenschap sensatiezoeken. Saskia Klaaysen heeft een boek geschreven over de interessante combinatie van HSP met HSS. Recentelijk hebben bekende wetenschappers, waaronder Bianca Acevedo en het echtpaar Aron, onderzocht hoe hoog het percentage HSS is onder hoogsensitieve mensen.
Onderzoek
Voor hun onderzoek hebben ze 214 deelnemers (18 – 77 jaar, waarvan 61% vrouw) ondervraagd met behulp van de HSP-schaal en twee vragenlijsten over sensatiezoeken. De eerste vragenlijst (ZKA-PQ) van Zuckerman en collega’s bevat vier categorieën: fysieke kick en avontuur, nieuwe ervaringen, ontremming en verveling. De tweede vragenlijst is specifiek ontwikkeld voor hoogsensitieve mensen en bevat twintig items, voornamelijk gericht op vragen over snel verveeld raken en de behoefte aan nieuwe ervaringen. Vragen over impulsiviteit en risiconeming zijn niet opgenomen, omdat deze kenmerken minder vaak voorkomen bij HSS die ook hoogsensitief zijn. Hoogsensitiviteit wordt immers gekenmerkt door diepgaande verwerking voordat tot actie wordt overgegaan.
Impulsiviteit
Uit het onderzoek blijkt dat hoogsensitieve mensen in het algemeen beperkte impulsiviteit vertonen. Ze nemen de tijd om situaties zorgvuldig te overwegen voordat ze reageren. Er is echter één situatie waarin HSP’s wel impulsief kunnen reageren, namelijk wanneer ze zich overprikkeld voelen. In deze gevallen kan de impulsieve reactie worden gezien als een copingsmechanisme om met de overweldigende situatie en heftige negatieve gevoelens om te gaan.
Kwart is HSS
Maar hoeveel hoogsensitieve mensen zijn nu ook sensatiezoekers? Volgens de resultaten van de ZKA-PQ vragenlijst concluderen de onderzoekers dat 25% van de HSP ook HSS is. Voor deze groep is het belangrijk om een balans te vinden tussen de tegenstrijdige behoeftes die voortkomen uit deze twee eigenschappen: de behoefte aan nieuwe ervaringen en de noodzaak van voldoende hersteltijd.
Balans
Het is duidelijk dat hoogsensitiviteit een unieke eigenschap is die verschilt van persoon tot persoon. Sommigen van ons ervaren ook het verlangen naar avontuur en nieuwe prikkels, terwijl anderen meer de voorkeur geven aan rustige en vertrouwde omgevingen. Het is essentieel om onszelf te accepteren zoals we zijn en te erkennen dat onze combinatie van eigenschappen ons uniek maakt.
Voor hoogsensitieve mensen die ook sensatiezoekers zijn, kan het vinden van de juiste balans een uitdaging zijn. Het is belangrijk om te luisteren naar onze behoeften en te zorgen voor voldoende hersteltijd na intense ervaringen. Dit kan betekenen dat we bewust rustige momenten moeten inplannen om overprikkeling te voorkomen.
Door beide eigenschappen te omarmen en te begrijpen, kunnen we een harmonieuze balans creëren in ons leven en optimaal genieten van nieuwe ervaringen zonder onszelf te overbelasten. Laten we trots zijn op wie we zijn en onze unieke combinatie van eigenschappen vieren.
Bron: Acevedo, B. P., Aron, E. N., Aron, A., Cooper, T., & Marhenke, R. (2023). Sensory processing sensitivity and its relation to sensation seeking. Current Research in Behavioral Sciences, 4, 100100.
